Tananing orqa tomonidagi mushaklari va fassiyalari Ko‘krak mushaklari va fassiyalari

Chaynov mushaklari (91-rasm) kalla suyaklaridan boshlanib, pastki jag‘ suyagiga birikadi. Ular kallaning birgina harakatchan birlashmasi bo‘lgan chakka-pastki jag‘ bo‘g‘imi harakatini ta'min-

91-rasm. Chaynov mu- shaklari. Yon tomondan ko‘rinishi:
1—chakka mushagi; 2-late- ral qanotsimon mushak;
3—medial qanotsimon mu- shak; 4—bo‘g‘im diski.
laydi. Chaynov mushaklari to‘rt juft. Ulardan ikkitasi yuza (chaynov va chak- ka mushaklari), ikkitasi — chuqur (la­teral va medial qanotsimon mushaklar) joylashadi.

1. 
   Chaynov mushagi (m. masse­ter) to‘rtburchak shaklda bo‘lib, yonoq ravog‘idan boshlanib, pastga va oldinga yo‘nalib pastki jag‘ning chaynov g‘adir- budirligiga birikadi.
   

Faoliyati: pastki jag‘ni ko‘taragi.

2. 
   Chakka mushagi (m. temporalis) yelpig‘uch shaklidagi mushak bo‘lib, o‘z nomidagi chuqurcha va kalla suyagi- ning lateral yuzasida joylashgan. Chak- ka chuqurchasi va fassiyasidan bosh- lanib, qalin pay bilan pastki jag‘ suyagi- ning tojsimon o‘simtasiga birikadi.
   

Faoliyati: pastki jag‘ni ko‘taradi va orqaga tortadi.

3. 
   Medial qanotsimon mushak (m. pterygoideus medialis) to‘rtburchak shakldagi qalin mushak bo‘lib, ponasimon suyak- ning qanotsimon o‘simtasi chuqurchasidan boshlanadi. Mushak tolalari pastga lateral va orqaga yo‘nalib, pastki jag‘ burchagi- ning ichki yuzasida joylashgan qanotsimon g‘adir-budirligiga bi- rikadi.
   

Faoliyati: ikki tomonlama qisqarsa, pastki jag‘ni yuqoriga tor- tadi. Bir tomonlama qisqarsa pastki jag‘ qarama-qarshi tomonga yo‘naladi.
4. Lateral qanotsimon mushak (m. pterygoideus lateralis) uchburchak shaklidagi mushak chakka osti chuqurchasida yota- di. Ponasimon suyak qanotsimon o‘simtasining lateral plastin- kasini tashqi yuzasidan boshlanadi. Mushak tolalari orqaga va lateral tomonga yo‘nalib, pastki jag‘ suyagining qanotsimon chuqurchasiga, chakka-pastki jag‘ bo‘g‘imi xaltasi va bo‘g‘im diskiga birikadi.
Faoliyati: ikki tomonlama qisqarsa, pastki jag‘ni oldinga, bir tomonlama qisqarsa, qarama-qarshi tomonga harakatlantiradi.
Bosh fassiyalari. Bosh sohasida: chakka, chaynov va lunj-yut- qin fassiyalari uchraydi.
Chakka fassiyasi yuqori chakka chizig‘i va kallaning pay qal- pog‘idan boshlanadi. U chakka mushagini o‘raydi va yonoq ra- vog‘iga birikadi.
Chaynov fassiyasi yuqoridan yonoq suyagi va yonoq ravo- g‘ining lateral yuzasiga birikadi. U o‘z nomidagi mushakni qop- lab, oldinda lunj fassiyasiga o‘tsa, orqada quloq oldi bezi xaltasi- ga birikadi.
Lunj-yutqin fassiyasi lunj mushagini qoplab, yutqinning late­ral devoriga o‘tib ketadi.