Tа’limni tаshkil etish turlаri vа shаkllаri. Dаrs – tа’limni tаshkil etishning аsosiy shаkli sifаtidа taʼlim turlari va shakllarining tavsifi

Darsda oʼquvchilar oʼquv faoliyatini tashkil etish zamonaviy 
shakllarining turlari. 
Turli dars tuzilmalaridan yanada samaraliroq foydalanish yoʼllarini izlashda 
darsda oʼquvchilar oʼquv faoliyatlarini tashkil etish shakllari alohida ahamiyatga 
ega boʼlmoqda. Pedagogik adabiyotlar va maktab amaliyotida asosan uchta 
shunday shakllari qabul qilingan – ommaviy, guruhli va individual.
Taʼlimning ommaviy shakli sinfdagi jami oʼquvchilarning oʼqituvchi 
rahbarligi ostida birgalikda harakatlarini koʼzda tutadi. Guruhli shaklida esa 
oʼquvchilar 3-6 kishidan iborat guruhlar yoki juftliklarda ish olib boradilar. 
Guruhlar uchun topshiriqlar bir xil yoki turlicha boʼlishi mumkin. Individual shakli 
har bir oʼquvchining alohida mustaqil ishlashini koʼzda tutadi. 
Oʼqitish frontal shaklida
, oʼqituvchi bir vazifa ustida ishlayotgan butun sinf 
oʼquv faoliyatini boshqarib boradi. U oʼquvchilarning hamkorliklarini taʼminlaydi 
va hamma uchun bir boʼlgan ish surʼatini belgilaydi. Frontal ishlashning pedagogik 
samaraliligi koʼp jihatdan oʼqituvchining butun sinfni nazorat qila bilishiga va shu 
bilan bir vaqtda har bir oʼquvchining ishini koʼzdan qochirmasligiga bogʼliq 
boʼladi. Аgarda oʼqituvchi ijodiy jamoali ishlash muhitini yarata olsa, oʼquvchilar 
diqqatini va faolliklarini taʼminlab tura olsa samarasi yana oshadi. Аmmo frontal 
ishlash individual farqlarni hisobga olmaydi, u oʼrta oʼquvchiga moʼljallangan. 

---

Shuning uchun baʼzi oʼquvchilar berilgan ish surʼatidan ortda qoladilar, boshqalari 
esa zerikib, qiynalib ketadilar. 
Oʼqish guruhli shaklida oʼqituvchi sinf oʼquvchilari guruhlari oʼquv-oʼrganish 
faoliyatilarini boshqaradi. Oʼquvchilarni zvenoli, brigadali, birlashtirish-guruhli va 
differentsiyalangan guruhlarga taqsimlash mumkin. Oʼqish zvenoli shakli 
oʼquvchilar doimiy guruhi oʼquv faoliyatini tashkil etishni koʼzda tutadi.