113
3.6. Mobil ta’lim. Mobil ta’lim metodikasidan foydalangan holda darsni
tashkil etish. Oʻqituvchilar uchun onlayn vositalar (Nearpod, Kahoot!,
Buncee, AdmitHub va boshqalar). M-learning. Mobil telefon. Mobil oʻqitish
vositalari. Mobil oʻqitishni elektron taʻlim bilan bogʻliqligi. Mobil oʻqitishda
foydalaniladigan texnik vositalar.
Mobil ta’lim
elektron ta’lim va masofadan o‘qitish bilan chambarchas bog‘liq,
farqi-bu mobil qurilmalardan foydalanish. Trening joylashuvidan qat'i nazar
o‘tkaziladi va ko‘chma texnologiya yordamida amalga oshiriladi. Boshqacha qilib
aytadigan bo‘lsak, mobil ta’lim portativ qurilmalar yordamida mahalliy ta’lim
olishdagi cheklovlarni kamaytiradi.
Mobil o‘qitish- bu masofadan o‘qitishdan farqli o‘laroq, o‘qitishning yangi
shakli, va mobil ta’lim texnologiyalari o‘quv jarayonini o‘zgartiradi va o‘quvchining
o‘z ta’limida faol ishtirok etishi haqidagi postulatni haqiqatga aylantiradi (talaba
o‘quv jarayonining sub’ekti). Bu pozitsiyani Mobl loyihasi tadqiqotchilari [12]
baham ko‘rishadi va aralash o‘rganishni
mobildan ajratib, mobil o‘rganishni
individual va norasmiy deb ajratib ko‘rsatishadi.
Olimlar M. Bransford va J. Duglas o‘z tadqiqotlarida mobil o‘rganishni ikki
turga ajratadilar- mobil va elektron (elektron ta’lim). vaqt va makondan foydalanish
imkoniyati, shu bilan o‘quv materialiga doimiy kirishni ta’minlaydi, bu esa o‘z
navbatida o‘quvchiga ta’lim haqida uzluksiz jarayon sifatida tushunishni
shakllantirishga imkon beradi.
O‘quv jarayoniga mobil o‘rganishni joriy etish shakllari va usullari mavjud.
Bularga quyidagilar kiradi:
1. Mobil telefon o‘quv ma’lumotlari bo‘lgan saytlarga Internetga kirishni
ta’minlaydi va u masofadan o‘qitish shakllaridan biri sifatida ishlatiladi.
Eng keng tarqalgan usul-bu elektron o‘quv kurslari, testlar, amaliy topshiriqlar
va qo‘shimcha o‘quv materiallari (chizmalar,
fotosuratlar, ovozli va videofayllar)
bo‘lgan maxsus saytlarga kirishni tashkil qilish orqali global tarmoqqa kirish uchun
mobil telefonlardan foydalanish. Yana bir ortiqcha- mobil telefonlar uchun maxsus
114
mo‘ljallangan dasturlarda tezkor xabarlar almashishingiz mumkin. Shunday qilib,
butun o‘quv
jarayonini nazorat qilish, yuzaga keladigan muammolar va
muammolarni hal qilishda yordam berish, o‘quv materialini o‘quvchiga o‘tkazish
mumkin.
2.Mobil telefon- o‘quv ma’lumotlarini o‘z ichiga olgan ovozli, matnli, video va
grafik fayllarni ijro etish vositasi.
O‘quv jarayonida mobil telefonlardan foydalanishning
ikkinchi usuli- mobil
telefonlarda maxsus dasturlar yordamida murabbiylar Office Word, Power point,
Excel kabi ofis dasturlarining fayllarini ochishi, ko‘rishi va tahrir qilishi mumkin.
Bundan tashqari, axborot manbai video va audio fayllar bo‘lishi mumkin, ular
uchun pleer dasturlari so‘nggi yillardagi har bir telefonda. Bu imkoniyat, ayniqsa,
chet tillarini o‘rganmoqchi bo‘lganlar uchun juda qimmatli- har xil formatdagi va
uzunlikdagi fayllarni o‘z ichiga olgan juda ko‘p
turli xil audio kurslar va
audiokitoblar mavjud.
3. Mobil telefon va uning funksionalligi moslashtirilgan elektron darsliklar,
o‘quv kurslari va o‘quv ma’lumotiga ega bo‘lgan ixtisoslashtirilgan fayllar
yordamida o‘qitishni tashkil qilish imkonini beradi- o‘quv qo‘llanmalari to‘g‘ridan-
to‘g‘ri mobil telefon platformalari uchun ishlab chiqilgan.
O‘quv jarayonida mobil telefonlardan foydalanishning uchinchi usuli- mobil
qurilmalar uchun ishlab chiqilgan va moslashtirilgan maxsus elektron o‘quv
qurollari va kurslarining mavjudligi. O‘qituvchilar o‘z
mobil qurilmalariga Java-
ilovalarni elektron darsliklarni, matnlarni yoki ma'ruzalarni yuklab olishni taklif
qilishadi, bu o‘quv materiallarini muvaffaqiyatli o‘zlashtirish uchun zarurdir.
Zamonaviy texnologiyalar elektron qo‘llanmalarni
loyihalash va dasturiy
jihatdan amalga oshirishni osonlashtiradi. Diagrammalar, chizmalar va formulalarni
joylashtirish qobiliyati mobil telefonlar uchun elektron o‘quv kurslarini yozishni
universal qiladi va o‘rganilayotgan har qanday mavzuga mutlaqo mos keladi.
O‘yin qobig‘ida, telefonlarning grafik imkoniyatlaridan foydalangan holda,
o‘quv dasturlarini amalga oshirish mumkin, lekin bunday ilovalarni amalga oshirish
ancha murakkab va ko‘p vaqt talab qiladigan jarayon. Binobarin, mobil telefonlar
115
uchun elektron darsliklar va fanlar bo‘yicha test dasturlarini yozish yanada istiqbolli
yo‘nalish bo‘lib tuyuladi. Turli xil murakkablikdagi kalkulyatorlar (oddiy, ilmiy),
mobil telefonlar
uchun ofis dasturlari, javoblari bo‘lgan turli testlarni o‘z ichiga
olgan ilovalar (masalan, psixologlar uchun) va boshqalar kabi mobil telefonlar
uchun juda ko‘p maxsus ilovalar mavjud.
Do'stlaringiz bilan baham: 
