Ta'lim vazirligi Toshkent Kimyo-texnologiya instituti

NH₃ + HCl = NH₄Cl

Ammiak kislorodda va oldindan qizdirilgan havoda yonib, azot hamda suv xosil qiladi:

4NH₃ + 3O₂ = 2N₂ + 6H₂O

Katalizator (Pt, Cr₂O₃) ishtirokida reaksiya azot (II) oksidi va suv xosil bo‘lishi bilan boradi:

4NH₃5O₂^P^t,Cr₂O₃4NO6H₂O

Laboratoriya sharoitida ammiak odatda ammoniy xlorid bilan so‘ndirilgan ohak aralashmasini ohista qizdirish yo‘li bilanolinadi:

2NH₄Cl + Ca(OH)₂ = CaCl₂ + 2NH₃ + 2H₂O

Sanoatda ammiak olishning asosiy usuli uni azot bilan vodoroddan sintez qilishdir. Reaksiya ekzotermik va qaytar:

N₂ H₂ 2NH₃92,4 kj

U faqat katalizator ishtirokida sodir bo‘ladi (Al,K,Ca,Si oksidlari qo‘shilgan g‘ovak temir). Azot – suyuq havodan, H₂ – metan gazidan olinadi.

Nitrat kislota – o‘tkir xidli, rangsiz suyuqlik. Juda gigroskopik, havoda “tutaydi”, chunki uning bug‘lari havodagi namlik bilan tuman tomchilarini xosil qiladi. Kimyoviy toza, suvsiz 100% li nitrat kislota – o‘tkir xidli, zichligi 1,52 gr/sm³, +82,6⁰S da qaynaydi, - 41,6⁰S da muzlaydi. Suv bilan har qanday nisbatda aralasha oladi. Suyultirilganda issiqlik chiqishi gidratlar xosil bo‘lishidan dalolat beradi.