Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Манба: Ўзбекистон Республикаси Молия Вазирлиги маълумотлари 
2008 йилда иқтисодиётдаги умумий солиқ юки (давлат бюджетининг мақсадли фондлари 
билан биргаликда) 33,5%ни, 2010 йилга келиб ушбу кўрсаткич 2010 йилда 31,5%ни ташкил этди. 
2011 йилда эса унинг ҳажми 30,1%ни ташкил этиши кўзда тутилмоқда. Солиқлар бўйича 
берилаётган имтиёзлар натижаси ўлароқ, давлат бюджетининг ЯИМдаги улуши 2010 йилда 
22,1%ни ташкил қилган. 2011 йилда ушбу кўрсаткич 20,9%ни ташкил этиши кўзда тутилмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2010 йил 23-мартдаги ПҚ-1306-сонли “2010
 
йилда саноат кооперацияси асосида тайёр маҳсулотлар, бутловчи буюмлар ва материаллар ишлаб 
чиқаришни маҳаллийлаштириш Дастури тўғрисида”ги Қарорига мувофиқ иқтисодиётнинг 12 та 
энг муҳим базавий тармоқлари бўйича 180 дан ортиқ корхоналарга солиқ тўловлари бўйича солиқ 
имтиёзлари ва преференциялар берилди. Натижада, тадбиркорлик субъектларининг солиқдан 
бўшаган маблағлари ҳисобига ишлаб чиқаришни модернизациялаш, техник ва технологик 
23
И.А.Каримов. «Жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг йўллари ва 
чоралари» -Т.: Ўзбекистон, 2009.- 24 -бет

---

25 
янгилаш бўйича инвестицияларни молиялаштириш учун мақсадли йўналтириш имкониятларини 
вужудга келтирмоқда.
Хўжалик юритувчи субъектлар ва аҳолига солиқ имтиёзларининг ошириб борилишига 
қарамай амалга оширилган изчил солиқ сиёсатининг самараси ўлароқ, давлат бюджети 
даромадларидаги солиқлар ҳажмининг ошиб боришига эришилди. 
Даромад солиғининг хорижий давлатлардаги тажрибасига мурожаат қиладиган бўлсак унда 
қуйидаги холатларни кўришимиз мумкин:
Жисмоний шахслардан олинадиган давлат даромад солиғи Бельгияда ва чет элда олган 
резидентлар даромадиддан ва бельгияда олинган норезедентлар даромадидан ушланади. Солиқ 
мулкдан олинган тушумлар, қимматбаҳо қоғозлар ва бошқа манбалар ҳамда харажатлар суммаси, 
ижтимоий имтиёзлар чиқариб ташланган иш ҳақидан олинади. Солиқ прогрессив характерга эга 
бўлиб, даромад ҳажмига қараб ўзгаради. Энг паст солиқ ставкаси 25% йиллик даромади 253000 
франккача бўлса ва энг юқори ставка 55% даромад 2420000 франкдан ортиқча бўлганда 
қўлланилади. 
Канадада аҳолини даромадига солинадиган солиқ қуйидаги ставкалар билан аниқланади (6 -
жадвал).