Таълим вазирлиги термиз давлат университети Саноат технологиялари

1-иш. Қуритиш минорасининг материал кирим-чиқимини тузиш.
Ишнинг мақсади. Талабаларга технологик жараённинг материал кирим-чиқимини тузишни ўргатиш ва мустакил топшириқлар бериш.
Топшириқ. Олтингугуртни ёндириш учун форсункали печга келувчи Vм³ ҳавони қуритиш минорасининг материал кирим-чиқимини ҳисобланг. Ҳаво ҳарорати 20⁰С. Қуритиш учун С% ли H₂SO₄ олинади (1- расм).
20⁰С ҳароратда ҳаводаги туйинган сув бугининг миқдори 17,3 г/м³. сув буги билан ҳавонинг туйиниш даражаси 0,54 га тенг.
Қуритиш минорасининг материал кирим-чиқимини тузиш:

Берилган: V10^-3=25,3 м^3/с ёки V=25000 м^3/с С1=98% С2=96% ҳаво билан кирувчи сув буғининг миқдорини ҳисоблаймиз: 0,017. 0,54. 25300=238кг/с ёки 238 22,4/18=296 м^3/с

2.Қуритиш камерасига кирувчи нам ҳавонинг миқдорини ҳисоблаймиз (ҳавонинг уртача молекуляр массаси 29 га тенг) 25300 +296=25596 м³/с ёки 25300 29/22,4+238=32992 кг/с га тенг.

2. 
   Қуритиш минорасига киритилувчи 98% ли H₂SO₄ миқдори (Х) ни ва минорадан чикувчи 96% ли H₂SO₄ миқдори (Х+238) ни ҳисоблаймиз:
   

0,98Х=0,96(Х+238)
Х=11424кг/с 98%ли H₂SO₄
Х+238=11662 кг/с 96% H₂SO₄
3.Қуритиш минорасидан чикувчи қуруқ ҳавонинг огирлигини ҳисоблаймиз:
25300. 29/22,4=32754 кг/с
Қуритиш минорасининг материал кирим чиқими 3-жадвалда кўрсатилади
3-жадвал
Материалларнинг кирим-чиқими

Кирим	М^3	Кг	Чиқим	М^3	кг
1.нам ҳаво 2.98%ли H2SO4	2559 6	32992 11424	1. қуруқ ҳаво 2. 96% ли H2SO4	2530 0	32754 11662
жами		44416	жами		4416

2-иш. Аммиак ишлаб чиқаришнинг материал кирим чиқимини тузиш.
Аммиак синтезлаш учун дастлабки олинган газлар аралашмаси1:3 нисбатда азот ва водороддан иборат, аммиак унуми 92%. 1т аммиак ишлаб чиқариш учун материал балансини тузинг. Анализ натижаларини жадвал куринишида ифодаланг.
Ечиш Кирим
Реакцияга киришган азот ва водоронинг массасини (кг да)
ҳисоблаймиз
N₂+H₂=2NH₃
1т NH₃ ҳосил бўлиши учун азот 28.1000(2 17)+824 кг, водород 3 2 1000/(2 17)=176 кг сарфланган.
Бунда: 28,17 (ва махраждаги 2) тегишлича азот, аммиак ва водороднинг моль массалари. Энди 1т NH₃ олиш учун (92%унум билан) аппаратга бериладиган водород ва азотни миқдорини ҳисоблаймиз.
Азот 824 100/92=895кг
Водород 176 100/92=191кг
1000 кг NH₃ оламиз. Ишлаб чиқариш жараёнида азотнинг йуқотилиши 895-824=71 кг; водороднинг йуқотилиши 191-176=15 кг. Топилган маълумоларни жадвалга куямиз.
4-жадвал

Кирим		Чиқим
Киримдаги моддалар	Миқдори кг	Чиқимдаги моддалар	Миқдори Кг
Азот Аммиак	895 191	Аммиак Азот водород	1000 71 15
жами	1086	жами	1086