Ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Shaxsiy tarkib hujjatlari haqidagi
tushuncha
Shaxsiy tarkib hujjatlarini saqlov
uchun tanlab olish
Муаммоли савол: Шахсий таркиб ҳужжатлари
деганда қандай хужжатлар тушунилади?
82
Hujjatli metariallarning qimmatini aniqlab ajratish maqsadida har bir saqlov
bo’limi (yig’majild) varaqma-varaq diqqat bilan ko’rib chiqiladi. Ularning ilmiy va
amaliy qimmatdorligini quyidagi mezonlar bilan o’lchanadi:
1. Hujjatli materiallar mazmuni.
2. Hujjatli materiallar yuritilgan shaxs faoliyatining mavqyei va ahamiyati.
3. Fondni tashkil etuvchi muassasalarning maqomi, materiallar tuzilgan davr
va joy.
Biroq shaxsiy tarkibga doir hujjatlarni davlat saqloviga ajratib olish chog’ida
xodimlar har bir hujjatni baholashda individual yondashishlari, ularning o’zaro
aloqasi va bir-biri bilan bog’liqliligining barcha mezonlarini hisobga olishlari
zarur.
Ijodning u yoki bu turida, jamoat, siyosiy ishlarda, xalq ho’jaligining biron
sohasi, madaniy va harbiy ishlarda o’zini ko’rsatgan shaxslar hayoti va faoliyatini
o’rganishda shaxsiy tarkibga taalluqli hujjatlar asosiy biografik manba hisoblanadi.
Shuning uchun bunday hujjatlarni ajratib olish ekspertlarning muhim vazifalaridan
biri sanaladi. Voqyealarning to’laqonli yoritilishi uchun o’zini salbiy jihatdan
ko’rsatgan shaxslar (xoinlar, sotqinlar, provakatorlar, jinoyatchilar va h.) haqidagi
hujjatlarni ham saqlab qolish kerak.
Hujjatlarni davlat saqloviga ajratib olayotganda hujjatlar qachon va qayerda
tuzilganligiga ahamiyat berish kerak. Oktyabr to’ntarishi va istiqlolchilar kurashi
yillariga oid bo’lgan hujjatli materiallar diqqat bilan o’rganilishi lozim.
Aynan bir shaxsning o’ziga fondda bir necha hujjatli material – shaxsiy
yig’majild, shaxsiy hisob varaqasi va attestasiya komissiyasining bayonnomasi,
formulyar, mehnat va xizmat ro’yxatlari bo’lishi ehtimoldan holi emas. Bundan
tashqari sanab o’tilgan hujjatlarning har biri bir nechtadan bo’lishi ham mumkin.
Bunday hollarda doimiy saqlovga mavjud hujjatlarning hammasi emas, balki eng
oxirgisini ajratib olish maqsadga muvofiqdir. Faqat bunda shu hujjat avvalgi
hujjatlarning hamma asosiy ma’lumotlarini qamrab olganmi, shaxsning xizmatni
o’tashi, ma’lumoti, ijtimoiy kelib chiqishi va boshqalar haqidagi barcha
ma’lumotlar kiritilgan yoki yo’qligi tekshirib ko’rilishi kerak.
Ayni bir davrga doir ham attestasiya varag’i, ham attestasiya komissiyasi
yig’ilishining bayonnomasi mavjud bo’lgan hollarda birinchi hujjat – attestasiya
varag’ini qoldirgan ma’qul, chunki u o’z ichiga attestasiya haqidagi ma’lumotlarni
nisbatan to’laroq qamrab olgan bo’ladi.
Biroq alohida bir shaxsning xizmat o’tashini aks ettiradigan bir necha xil
hujjat (formulyar, xizmat o’tash varag’i, shaxsiy hisob varag’i va h.) mavjud yerda
bu hujjatlarning hamma turi ham saqlangani ma’qul, chunki ularning har biri o’sha
shaxs haqida qo’shimcha ma’lumotlar beradi.
Dastlabki yillar shaxsiy tarkib bo’yicha buyruq va farmoyishlar umumiy ish