Таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

17.2.Ходимларни қабул қилишда муомала усуллари
Иш юзасидан учрашувлар оралиғида раҳбарнинг ўз ходимлари билан сухбатни олиб бориш тарзи ҳам муҳим аҳамиятга эга. Раҳбарнинг мулоқот услубига асосан суҳбатларнинг мазмуни, вазифаси ва натижаси турлича бўлиши мумкин. Масалан, маълумот олиш ёки бериш, ходимлар билан танишиш, уларга вазифа бериш ва шу кабилар. Суҳбат ходимларни ишга қабул қилишда ва одатдаги маъмурий жараён даврида ҳам ўтказилади.
Суҳбатларни маълум изчилликда, маданиятли ва мавзудан четга чиқмасдан ўтказиш ҳам раҳбарнинг малакасига боғлиқ (9-расм).



Суҳбатни олдиндан тузилган режа асосида олиб бориш мақсадга мувофиқ. Биринчи навбатда, суҳбатнинг вазифасини (меҳнат интизомини мустаҳкамлаш, унумдорликни ошириш, рағбатлантириш ва ҳоказо), суҳбатни олиб бориш усулини (нимадан бошлаш, нималарни гапириш,дўстона ёки расмий услубда олиб бориш ва ҳоказо) ва уни ўтказиш вақтини аниқлаш муҳимдир.
Маъмурий ходим ходимлар билан муомала жараёнида эркин гаплашиш ва кўнгилдагини очиқ айтиш учун етарли-шароит яратиши керак. Суҳбатдошларнинг яхши муомалалага киришмаслигининг асосий сабаблари қуйидагилар бўлиши мумкин:
-томонлар муомаланинг муҳимлигини тўғри тушунмасликги;
-фикр доирасининг тараққий этмаганлиги;
-ахборотларнинг нотўғри етказилиши ва талқин қилиниши;
-заиф хотира;
-тескари алоқа воситаларнинг яхши шакллантирилмаганлиги. Айрим раҳбарлар ходимларнинг гапларига етарли эътибор бермайдилар, уларни
ешитадилару, аммо керакли тадбирни кўрмайдилар. Бу жуда ёмон ҳолат.
Муомалага киришганда оддий сўзлар билан, масалаланинг моҳиятини тўғри тушунтириш ва тушуниш катта аҳамиятга эга. Раҳбар ходимларни тинглагандан сўнг, тегишли одамлар билан маслаҳатлашиши, ҳақиқий аҳволни тўғри кўра олиши ва шунга қараб қарор қабул қилиши керак.
уомала жараёнида сўзларни ўз ўрнида тўғри ишлата билиш жуда муҳим. Айтилаётган гапга ишонтира билиш ҳам катта аҳамиятга эга. Эҳтиёт бўлиб, уйлаб гапириш керак. Ходимлар ўз муаммосини айтаётганда раҳбардан нимани сўраётганини очиқ-ойдин ифодалаши зарур.