Таълим вазирлиги низомов Шухрат Рашидович

Дарзлар турининг рақами	Очилиш кенглиги ва нормал ишлаш жараѐнидаги тавсифи	Очилиш кенглиги ва нормал ишлаш жараѐнидан четлашган ҳолатдаги тавсифи
Нормал ишлаш жараѐнидан четлашиш сабаблари
1	2	3	4
1	0,3 мм гача бўлган толасимон дарзлар	0,3 мм дан ортиқ	Арматураларнинг силжиши натижасида ҳимоя қатламнинг қалинлашиши. Сезиларли даражадаги юкланиш (2-3 турдаги дарзлар мавжуд бўлганда).
2	0,4 мм гача очилиш. Ўрта қисмида кам миқдордаги дарзлар	0,4 мм дан ортиқ	Юкланиш ҳолатида. Арматураларнинг силжиши натижасида ҳимоя қатламнинг қалинлашиши. Сезиларли даражадаги юкланиш кўзга илғанадиган эгилиш ва дарзлар ҳамда 3-тур дарзлар натижасида юзага келади (бундай шикастланиш ҳолати авария ҳолатидан дарак беради).
3	0,2 мм гача очилиш. Оралиқнинг ўрта қисмида кам миқдордаги дарзлар	0,2 мм дан ортиқ	Тайѐрлаш жараѐнида арматураларни етарли даражада тортилмаслиги. Сезиларли даражадаги юкланиш
			кўзга илғанадиган эгилиш ва дарзлар ҳамда 2-тур дарзлар натижасида юзага келади (бундай шикастланиш ҳолати авария ҳолатидан дарак бериши мумкин).
4	Мавжуд эмас	Фақат ташқарида ѐки ташқи ва ички қирраларда бўлиши мумкин.	Оралиқ бўйича четки плиталарда, уларнинг стропил конструкциялар билан биргаликда ишлаши натижасида. Анкерлаш зонасининг тортилган арматурани қуйиш режимининг бузилишидан кенгайиши. Юкланиш ҳолатда.
5	Мавжуд эмас	4-турдаги дарзнинг пайдо бўлишидан кейин қовурға қиррасида пайдо бўлади.	Бўйлама қирранинг буралиши (масалан, стропила конструкциясининг ишига плитанинг ҳам киритилиши ҳисобига, бунда 6-турдаги дарзлар пайдо бўлади). Тортқичнинг қўйилиши режимининг бузилиши. Юкланиш ҳолатда. Дефект авария ҳолатидан дарак бериши мумкин.
6	Ён қиррасининг пастки бурчагида 0,3 мм гача. Юқориги бурчакда 0,5 мм гача. Плита бурчакларида толасимон дарзлар 0,1 мм гача.	Дарзларнинг очилиш нормал иш шароитидагидан катта.	Стропила конструкциясининг плита билан биргаликда ишлаши ҳисобига оралиқ бўйича четки плиталарда эҳтимоли катта
7	Мавжуд эмас	Толасимон дарзлар	Тортилган арматурани бўшатишда бетоннинг уқаланиши. 4-турдаги дарзларнинг пайдо бўлиши билан юзага келиши мумкин (авария ҳолатидан дарак бериши мумкин)
8	Мавжуд эмас	Толасимон дарзлар	Кўндаланг қирраларда арматураларни анкерлаш бузилган (авария ҳолатидан дарак беришимумкин)

Эслатма: Дарсликнинг 2 ва 4-иловаларида темирбетон конструкциялар учун рухсат этилган четлашишлар ўлчамлари келтирилган.