“TA`lim asoslari” fanidan mustaqil bajarish uchun mavzular maxsus sirtqi bo`lim 1-kurs talabalari uchun

1. O‘qituvchini innovatsion faoliyatning o‘ziga xos xususiyatlari.
“Innovatsiya”
tushunchasi lotin tilidan olingan bo‘lib (in-ga, novus-yangi), ya’ni tarjimasi 
“yangilanish”, “o‘zlashtirish”, “qandaydir yangilikni kiritish”, “yangini joriy qilish”, “yangilik 
kiritish”. O‘z navbatida “yangi” so‘zi ushbu tushunchaning asosiy yadro-sini tashkil etadi. 
“Innovatsiya” tushunchasi doimo bir xil ma’noda ta’riflanmaydi, ko‘p hollarda u “yangilik 
kiritish” tushunchasi sifatida ko‘rib chiqiladi. 
“Innovatsiya” tushunchasi keng va tor ma’noda ishlatiladi. 
Birinchi ma’noda inno-vatsiya
– biror bir yangi ijtimoiy ehtiyojni yaxshiroq qondirish uchun yangi ilmiy, amaliy vosita, ya’ni 
yangilik yaratish, tarqatish va qo‘llashni o‘z tarkibiga oladigan kompleks jarayon sifatida qaraladi. 
“Innovatsiya”, ikkinchi ma’noda,
biror bir jamoa faoliya-tini takomillashtirish uchun 
kiritilayotgan va bu innovatsiya sub’ekti tomonidan yangilik deb qabul qilingan yangi vosita, 
uslub, yondashuvlar tizimiga nisbatan ishlatiladi. 

---

Barcha sohalarda bo‘lgani kabi ta’limda ham “novatsiya”, “innovatsiya” hamda ularning 
mohiyatini ifodalovchi faoliyat to‘g‘risida so‘z yuritiladi.
Agar faoliyat qisqa muddatli, yaxlit tizim xususiyatiga ega bo‘lib, faqatgina tizim-dagi ayrim 
elementlarni o‘zgartirishga xizmat qilsa u 
novatsiya (yangilanish) 
deb yuritiladi.
Agar faoliyat ma’lum konseptual yondashuv asosida amalga oshirilib, uning nati-jasi 
muayyan tizimning rivojlanishiga yoki uni tubdan o‘zgartirishga xizmat qilsa, u 
innovatsiya 
(yangilik kiritish) 
deb ataladi
Innovatsion jarayon sub’ekti
 
deganda, ta’lim muassasalariga yangiliklar kiritish jarayoniga 
ishtirok etuvchi shaxslar (direktor, uning o‘rinbosarlari, o‘qituvchilar, olim-lar, o‘quvchilar, ota-
onalar, homiylar, metodistlar, konsultantlar, ekspertlar) va ta’-limni boshqarish organlari 
tushuniladi. Ular harakatining birligi ma’lum bir nati-jalarga erishishga olib keladi. Ta’lim 
muasasasidagi innovatsion faoliyatning maqsad-ga yo‘naltirilganligi va tashkil etilganligi 
innovatsion jarayonning faoliyatli tuzi-lishini oqilona tashkil etish yo‘li
 
bilan amalga oshiriladi. 
Mazkur holat har bir alohida xarakat tuzulishini inobatga olishni taqozo etadi. Innovatsion 
jarayonning faoliyatli tuzilishi
 
motiv – maqsad – vazifa – shakl – metod – natija kabi tarkibiy 
qismlarni o‘z ichiga qamrab oladi
1
. 
Motiv 
– innovatsion faoliyat sub’ektining talablarini qondirishdan innovatsion faoliyat 
sub’ekti extiyojining majmuaviyligini anglash va shakllantirishgacha bo‘lgan amaliy faoliyati 
jarayonida yuzaga keluvchi sub’ektning yangilikni yaratish va o‘zlashti-rishga bo‘lgan ehtiyoj va 
qiziqishlarini o‘zida ifoda etuvchi undovchi kuch, sababdir.
Innovatsion faoliyatning 
maqsadi –
birinchidan, kutilgan natijaga erishish vaq-tini aniqlash, 
ikkinchidan, belgilangan muddatda uni qo‘lga kiritish imkoniyatlari, uchinchidan, maqsadga 
erishishdagi sub’ektining yo‘nalganliligi, to‘rtinchidan, olingan natijani kutilayotgan bilan 
taqqoslash imkonini beruvchi yangilikning ta’lim jarayo-nining innovatsiyalanayotgan qismini 
o‘zgartirishga qaratilishidir.
Innovatsion faoliyatning 
vazifasi 
– kutilgan natijaga imkon beruvchi ta’lim jarayonining 
innovatsiyalanayotgan qismining avvalgi va uni o‘zgartirishga qaratilgan yangi modelining 
holatini o‘zida aks ettirishidadir. 
Innovatsion faoliyat