Talabning iqtisodiy mohiyati. Talabning o’zgarib turishiga ta’sir etuvchi omillar

Tayanch tushunchalar:
Talab, individual va bozor talabi, talab qonuni, talabning elastikligi, tovarning qadr-qimmati, marginal naflilik qonuni, individual va bozor taklifi, taklifning elastikligi, bozor muvozanati, kechiktirilgan talab, ehtiyoj.
Savol va topshiriqlar:

1. 
   Ehtiyoj bilan talabning farqi bormi?
   
2. 
   Ehtiyojning o’z vaqtida qondirilmasligi qanday ijtimoiyiqtisodiy oqibatlarga olib kelishini aytib bering.
   
3. 
   Iqtisodiy resurslarga talab va taklifning xususiyatlari qanday?
   
4. 
   Vahima talabning kelib chiqishi va oqibatlarini tushuntiring.
   
5. 
   Bozordagi muvozanat qanday tavsiflanadi?
   
6. 
   Individual talab va bozor talabining farqini tushuntiring.
   
7. 
   Daromadlarning talab va taklifga ta’siri qanday kechadi?
   
8. 
   Ehtiyoj qachon talabga aylanadi?
   
9. 
   Soliq ortishi yoki kamayishining taklifga qanday ta’sir etishini sharhlang.
   
10. 
    Jahon bozorlarida qaysi resurslarga talab ortmoqda?
    
11. 
    Talabning narxga bog’liqligini tushuntiring.
    
12. 
    Daromadning ortishi past toifadagi tovarlar talabini o’zgartirishini sharhlab bering.
    

14. 
    Talabning harakati va xarakteri jihatidan qanday turlari bor?
    
15. 
    Taklifning o’zgarib turishi qanday omillar ta’sirida sodir bo’lishini tushuntirib bering.
    
16. 
    Soliqlarning ortishi yoki kamayishi taklifga qanday ta’sir o’tkazadi?
    
17. 
    Qanday resurslarga jahon bozorida talab ortib borayotganini izohlang.
    

Mavzuni chuqur o’rganish instrumentariysi
Qisqa muddatli muvozanat – tarmoqda firmalar soni o’zgarmay qolgan sharoitda tovarlar taklifi o’sib boradigan muvozanat.
Oniy muvozanat – tovarlar taklifi o’zgarmay qoladigan muvozanat.
Bozor muvozanati mexanizmi – talab va taklif hajmi muvozanatda bo’lgan sharoitda ob’ektiv bozor bahosi o’rnatilishiga olib keladigan iste’molchilar va ishlab chiqaruvchilar raqobatining mexanizmi; talab va taklifning belgilangan (statik) darajalarida bozor bahosi shakllanishining mexanizmi.