Talabning iqtisodiy mohiyati. Talabning o’zgarib turishiga ta’sir etuvchi omillar


Mahsulot narxi bilan sotib olinadigan tovar miqdori o’rtasida bo’ladigan teskari yoki qarama-qarshi bog’liqlik talab qonuni deyiladi



Download 78,42 Kb.
bet3/11
Sana13.07.2022
Hajmi78,42 Kb.
#793580
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
1 ochiq dars

Mahsulot narxi bilan sotib olinadigan tovar miqdori o’rtasida bo’ladigan teskari yoki qarama-qarshi bog’liqlik talab qonuni deyiladi.
Talabga narxdan tashqari quyidagi omillar ta’sir qiladi: iste’molchi didi, bozordagi iste’molchilar soni, iste’molchining daromadi, bir-biriga bog’liq tovarlarning narxi, kelajakda narx va daromadlarning o’zgarishi.
1- jadval

Tovar birligining bahosi (so’m)

Talab miqdori (dona)

5000

1000

4000

2000

3000

3000

2000

4000

1000

5000

Jadvaldan ko’rinib turibdiki, tovar birligining bahosi qanchalik past bo’lsa, iste’molchining xarid quvvati, ya’ni sotib olishi mumkin bo’lgan tovar miqdori shunchalik ko’p bo’ladi va aksincha. Demak, tovar bahosi bilan tovar miqdor o’rtasidagi bog’lanish nisbat ko’rinishda bo’ladi va talab egri chizig’i deyiladi.

1-chizma.
OP – Tovar birligining bahosi.
OQ – Tovarga bo’lgan talab miqdori.
Talab egri chizig’i talab qonunini ifodalaydi. Talab faqat baho omili bilangina belgilanmaydi, uning o’zgarishiga quyidagi omillar ham ta’sir ko’rsatadi:

  1. iste’molchilar urf-odat va didlarining o’zgarishi. U asosan reklamaning yoki modaning o’zgarishi natijasida ro’y beradi. Masalan, hozirda kompakt disklarning yaratilishi grammplastinkalarga bo’lgan talabni keskin pasaytirib yubordi;

  2. bir-birining o’rnini bosuvchi tovarlarning mavjudligi. Masalan, ikki xil bir turdagi tovar bir xil talabni qondirishi mumkin. Bu tovarlar bir-birining o’rnini bosuvchi tovarlar deyiladi. Bunday tovarlardan biri narxining o’zgarishi, ikkinchisiga bo’lgan talabni o’zgartiradi;

  3. to’ldiruvchi tovarlar narxlarining o’zgarishi. Masalan, ko’p turdagi tovarlar birgalikda sotib olinadi. Poyafzal bilan uning moyi biri-birini to’ldiradi. SHuning uchun poyafzal narxining o’sishi unga bo’lgan talabni pasaytiradi. Binobarin,

poyafzal moyiga bo’lgan talab ham pasayadi;

  1. tovar nafliligining o’zgarishi. Masalan, sabzavot-mevalarning mavsumlarga qarab iste’mol qilinishi sog’liq uchun foydaliligi haqidagi ma’ruza yoki reklama unga bo’lgan talabni oshiradi;

  2. daromadning o’zgarishi. Aholi daromadlarining oshishi ularning xarid quvvatini oshiradi, bu esa tovarlarga bo’lgan talabni ham oshiradi;

  3. atrof-muhitdagi o’zgarishlar. Masalan, agar havo isib ketsa, salqin ichimliklar, muzqaymoqqa va xona sovutgichlariga bo’lgan talab oshadi va aksincha;

  4. aholi sonining o’sishi. Masalan, aholining tug’ilishi darajasining o’sishi akusherlik xizmati, maktabgacha tarbiya, maktab tarbiyasi kabi xizmatlarga, bolalar uchun kerak mahsulotlarga talabni oshiradi va aksincha.


Download 78,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish