Talabasi karimova dilnozaning kurs ishi tayyorladi: Karimova Dilnoza lmiy rahbar

onaxon, otaxon, akaxon, 
opajon, singlim, do`stim 
kabi; 
4)
 
kasb -hunarga oid undalmalar: 
usta, ustoz, domla, otinoya, 
dehqon 
kabi.
 
Ma`muriy – huquqiy, ijtimoiy hayotda qo`llaniladigan presuppozitsiyasi yo 
mansabdor shaxslar, yo oddiy shaxslar murojaat qilayotganini bildirib turadi. 
Chunonchi: mansabga ega bo`lgan bqori lavozimli, mansabdor shaxslar 
bqorida zikr etilgan leksemaning barchasidan shundayligicha erkin foydalansa, 
mavqei, mansabi jihatidan quyiroq turgan oddiy kishilar o`sha leksemalar yoniga 
mansabi hamda hurmat ma`nosini ifodalovchi so`zlarni qo`shib murojaat qiladi. 
Masalan, taqqoslang: 
Yana qanday fikringiz bor, ustoz, - yana kanday fikringiz 
bor, muxtaram ustoz, aytingchi, hurmatli Azizov, aytingchi; Hola, men ham 
gapirsam maylimi? Holajon, men ham gapirsam maylimi? 
Ijtimoiy - madaniy 
yoki kasb - hunarga oid so`z undalamalarinning qo`llashda esa, ko`pincha
kommunikantlar yoki jinsi bilan bog`liq presuppozitsiyalar anglashiladi. 

---

2
4 
Masalan, do`stim, (tengdosh va hurmatli) hamkasb 
(situatsiyaga qarab, tengdosh, katta, kichik yoshdagi kishlar), kelinoyi 
(o`rta yoshdagi ayol), otaxon - katta yoshdagi erkak va hurmat
ma`nosi va boshqalar. 
Demak, gap tarkibidagi presuppozitsiyalar tasniflovchi belgilarni o`z 
ichiga oladi. Masalan, muhtaram doktor janoblari, gapiravering (III 
tom, 49-b). Bu gapdagi doktorning yoshi katta "erkak kishi" 
presuppozitsiyasi tasniflovchi belgi bo`lsa, "ilimli", "hurmatli" kishi” 
pressuppozitsiyasi xarakterlovchi belgilardir. 
Tasniflovchi belgilar ikvistentsional ma`lumot bersa, xarakterlovchi 
belgilar sub`ektiv xarakteristika beradi. Bu har ikki axborot xam ayni 
gap tarkibida undalmadan anglashladigan presuppozitsiya (tagbilim) 
orqali beriladi. 
Shuningdek, undalmali gap