Talabasi karimova dilnozaning kurs ishi tayyorladi: Karimova Dilnoza lmiy rahbar

Xayr endi, sen ketding, begunox ohu. 
Bu misra Elchin 
aytgan qo`shiqdan bo`lib, 
begunoh ohu 
undalma vazifasiga kelgan. 
a)
 
hayvonlarning laqablarini, ya`ni ularga atab ko`yilgan 
otlarni ifodalovchi undalmalar. 
Buni o`zbek nosirlari asarlarda kam 
uchratdik. 
Qani, Jayson, ol, buni! 

---

1
9 
(ch.Aytmatov, "KiYomat" ) 
bu misolda 
Jayson 
so`zi undalma 
vazifasida kelgan bo`lib, itga ko`yilgan nomni bildiradi. 
b)
 
undalma jonsiz pretmet bo`lishi mumkin. 
Bu holat, asosan, 
she`riyatda qo`llaniladi va predmet ma`lum bir substantsiya tarzida 
o`qiladi, ekspressiv xarakterda bo`ladi. Nasriy asarlarda bunday holat 
deyarli uchramaydi. Faqat bir o`rinda Anvarning o`limi oldidan yozib 
qoldirgan she`riy parchadagina bu holni kuzatish mumkin: 
Boshginamga og`nagan, katta tog`lar, alvido! 
Misollardagi 
katta tog`lar 
undalma bo`lib, jonsiz predmetga qaratilgandir. 
II.
Undalma orqali ma`lum shaxs predmetlarga xarakteristika 
beriladi. Bu xarakteristika shaxs predmetning tashqi yoki ikki belgisiga 
ko`ra bo`ladi. Shaxs, predmeti ta`riflash quyidagi yo`llar bilan amalga 
oshadi: 
a)
 
undalma vazifasidagi otga aniqlovchilar ko`shilib keladi: 
Ha, 
odil prokuror ishlar qalay? 
(II t, 241-b). 
Keling, mullo Anvar, -dedi 
Asadbek o`rnidan turib, 
(II t, 332-b). 
Hasanjon, oshna, buni menga 
ko`yib bering, bilganlarini joniga qo`yib bo`lsa ham sug`irib olaman. 
(II t, 20-b).