Talabasi karimova dilnozaning kurs ishi tayyorladi: Karimova Dilnoza lmiy rahbar

Ehtiyot bo`l, bola, jig`ingni 
ezib qo`yaman.
(II t,104-b). 
Misoldagi 
bola 
undalmasining tag ma`nosi 
anglash uchun so`zlovchi va tinglovchi o`rtasidagi yoshni bilishimiz 
kerak. Bu gap asardagi Haydarning nutqidan olingan bo`lib, tinglovchi 
esa Mahmuddir. Haydar Mahmuddan 3-4 Yosh katta holos. Mahmud u 
aytganday bola emas, aksincha, bola - chaqali, kap-katta odam. 
Haydarning 
"bola" 
deb murojaat qilishidan, "Men sendan kattaman 
va kuchliman, sen esa hali bolasan" degan tag ma`noni anglash 
mumkin. Yoki yana bir misol: Begim bir qoshiq qonimdan keching, 
sizga noto`g`ri ma`lumot berishibdi. (
II t,
129-b). Bu gapdagi 
begim 
undalmasi orqali tinglovchining (adresatning) mavqei so`zlovchidan 
ustunligi, so`zlovchi uning mirzasi - uning uchun hamma narsasi 
ekanligi presuppozitsiyada anglashiladi. 
Ko`rinadiki, o`zaro muloqotda, murojaat kilish uchun, avvalo, 
kommunikantlar kerak. Ya`ni 
X 
(iks)ni 
Y 
(igrik) ka murojaat qilishi. 
Unda 
X Y
ni taqazo etadi. 
X 
va 
U 
odamlardir. (boshqa jonli va jonsiz 
narsalar ham bo`lishi mumkin, ammo biz bu erda ayni odamlarga 
murojaatni -undashni nazarda tutamiz). Undalmalarning ko`pchiligi 
shaxsni ifodalovchi undalamalar bo`lib, ular kishilarni ism va 
familiyalari, otasining ismini ko`rsatuvchi antroponimlardir.
Quyidagi gapda tinglovchiga bo`lgan 
samimiy harakat, hurmat, 
ehtirom presuppozitsiyasi qo`llanilgan va u undalma orqali berilgan: 
ya`ni 
"Hofiz, mendan kattasiz, sizni xurmat qilaman" 
Undalmalarning qo`llanishiga ko`ra ikkiga ajratish mumkin : 
1.