Tajribalar. Modulli-kredit tizimi

Ta'limning samaradorligi 
– guruhda individual o‘qitishli auditoriya 
mashg‘ulotlari va talabaning mustaqil ishlarini uyg‘unlashtirish orqali ta'minlanadi. 
Auditoriya o‘quv vaqtining 70% gacha qismini individual o‘qitishga, shuningdek 
umumiy o‘quv vaqtining 70% gacha qismini mustaqil ishga ajratilishi o‘quv 
fanlarining talabalar tomonidan tabiiy qobiliyatlari darajasida o‘zlashtirishga imkon 
yaratadi. Ushbu bilan ta'limning samaradorligi ta'minlanadi. 
Talabalarning bilimini baholash tizimi.
AQSh oliy o‘quv yurt kredit tizimining vatani hisoblanadi. Bu tizim birinchi bor 
1869 y. Garvard universitetiga uning prezidenti 
Charlz Eliot tarafidan 
kiritilgan. 
Tizimni asosiy mazmuni talabalarni o‘zlashtirgan bilimlarini “kredit-soat” 
(credits) 
bilan o‘lchashdan iborat. 29 y. davomida ushbu tizim AQShning oliy ta'lim tizimiga 
joriy qilingan. 1802 y. boshlab “kredit-soat” mezoni o‘rta va yuqori sinfli maktablarga 
kirita boshlandi.“Kredit” asosida bilimni baholash o‘quv jadvalini tuzishda, o‘rtacha 
ballni (GPA) hisoblashda, professorg‘o‘qituvchilar va kafedraldarning yuklamasini 
aniqlashda va mehnat hhaqini belgilashda qulaylik yaratishdan iborat. Undan tashqari 
“Kredit” tizimi unversal tusga ega. U talabani bir oliy o‘quv yurtidan boshqasiga 
o‘tishda osonlik yaratadi, chunki olingan “Kredit”lar inobatga olinadi. Ushbu tizim kup 
davlatlar universitetlarida qabul qilingan.
“Kredit” tizimining prinsiplari
“Kredit” tizimi bilim olishning barcha bosqichlarida (bakalavr, magistr va doktor) 
ishlatiladi. Xar bir akademik daraja olish uchun tegishli minimum kredit hajmi 
belgilangan. Bu normani “United States Credit System” tizimi muvofiqlashtirib boradi.
Baklavr (Bachelor) unvonini olish uchun 4 yil o‘qish kerak. Bunda bir “kredit-
soat” semestr davomida xaftaning bir akademik auditoriya soatiga teng. Bunda ma'ruza 
va amaliy mashg‘ulot bo‘lishi mumkin, shu jumladan “kredit-soat” ga yana 
qo‘shimcha mustaqil ish bajarishga belgilangan 2 soat nazarga olinadi. Natijada bir 

---

fanni o‘rganish uchun berilgan kredit, masalan, 15 akademik soat va 30 mustaqil ish 
soati (1 semestr - 15 xafta) uchun quyidagicha bo‘ladi.
1 Sredit = 1 hour (1+2) ×15 = 45 soat. 
O‘qish davrida tahminan 40ta fanni o‘rganishga to‘g‘ri keladi. Har biriga o‘rtacha 
hisobda 3 kredit olish kerak
Birinchi 2 yil eng yuklamali yillar hisoblanadi, chunki 70 yaqin kredit olish kerak. 
Auditoriyada talabalar bir xaftada o‘rtacha 15 soat mashg‘ulot o‘tishlari kerak. 
Uchinchi va to‘rtinchi yillarda 40-50 kredit olish kerak.