Tajriba ishi №2 termoelektrik termometrlar. Termoeyuk ni ikkilamchi asboblar bilan o’lchash



Download 417,17 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/13
Sana15.07.2021
Hajmi417,17 Kb.
#120313
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
Tajriba ishi 2



 



Tajriba ishi № 2 



 

TERMOELEKTRIK TERMOMETRLAR. TERMOEYUK NI IKKILAMCHI ASBOBLAR 

BILAN O’LCHASH.

 

I. Ishning maqsadi 

Haroratni  о’lchash  asboblarini  tuzilishi  va  ishlash  prinsipi,  asosiy  texnik  xarakteristikalari 

tо’g‘risidagi ma’lumotlar bilan tanishish. 

 

II. Ishning nazariy qismi 



1.  Termoelektrik termometrlar. 

Termoelektrik  termometrlarning  ishlatilishi  termojuft  termo-elektr  yurituvchi  kuchining 

(TEYUK ning) haroratga bog‘liqligiga asoslangan. 

Bu  asbob  texnikaning  turli  sohalari  va  ilmiy-tekshirish  ishlarida  -200  °C  dan  +  2500  °C 

gacha bо’lgan haroratlarni о’lchashda keng qо’llaniladi. 

 

 



 

 

 



TEYUK  ikki  xil  metall  simdan  iborat  zanjirda,  ularning  kavsharlangan  joyida  haroratlar 

farqi hisobiga hosil bо’ladi. 

Bir  xil  uzunlikdagi  ikki  xil  о’tkazgichdan  tuzilgan  zanjirdagi  TEYUK  yig‘indisi 

о’tkazgichlar kontaktli farqining yig‘indisiga teng. 

Ikki  har  xil  о’tkazgichdan  (termoelektrodlardan)  tuzilgan  termojuft  zanjirida  TEYUKni 

о’lchash uchun о’lchash asbobi talab etiladi.  

Asbobning  ulanishi  uchinchi  о’tkazgich  A  ning  zanjirda  paydo  bо’lishini  taqozo  etadi. 

Uchinchi  о’tkazgichni  zanjirga  ulash  uchun  ikki  xil  usuldan  foydalaniladi:  ulanmalardan  biridagi 

zanjirga ulash yoki termoelektrodlardan birini uzish

Birinchi  holatda  asosan  (kо’p  qо’llaniladi)  uchinchi  о’tkazgichni  ulash  joyi  harorati 

termoelektrodlar uchining haroratlariga teng, ikkinchisida esa t noma’lum qiymatga ega. 

Issiqlik texnikasining ayrim masalalarini hal qilish uchun haroratni о’lchashda termoelektrik 

termometrlarni  har  xil  ulash  usullaridan  foydalaniladi.  Ulardan  eng  kо’p  tarqalgan  usullari  bu 

termobatareya va differensial termojuftdir. 

Termoelektrik  termometrlarning  о’zgartgich  koeffitsientini  kо’paytirish  uchun  bir  nechta 

termojuftni ketma-ket ulanishidan (termobatareyadan) foydalaniladi. Bunda, termojuftlar bilan hosil 

qilinayotgan  TEYUK  bir-biriga  qо’shiladi,  ya’ni  n  ta  termojuftdan  tashkil  topgan 

termobatareyaning TEYUKi alohida olingan termo-juftning TEYUKidan  marta kо’p bо’ladi. 

Termobatareyali  ulash  usulidan  kam  farq  qiluvchi  ishchi  harorati  t  ni  va  erkin  uchlaridagi 

harorat t



0

 ni о’lchashda foydalaniladi. 

Ikki  nuqta  orasidan  harorat  farqini  о’lchash  uchun  differensial  termoelektrik  termometr 

qо’llaniladi.  U  qarama-qarshi  ulangan  ikkita  bir  xil  termometrdan  tuzilgan.  Agar  haroratlar  farqi 

о’lchanayotgan nuqtalarning haroratiga о’zaro teng bо’lsa, unda о’sha nuqtalarda termometr hosil 

qiladigan TEYUKlar ham teng bо’ladi. Bunday holda termometrdagi zanjir toki nolga teng bо’ladi, 

chunki  qarama-qarshi  ulanganda  bir  termojuftning  TEYUKi  boshqa  termojuftning  TEYUKi  bilan 

kompensatsiya qilinadi va о’lchash asbobi nolni kо’rsatadi. Agar t

1

, va t



2

 haroratlar turlicha bо’lsa, 


 

u  holda  qaysi  harorat  yuqori  bо’lishiga  qarab,  haroratlar  farqiga  proporsional  bо’lgan  zanjir  toki 



biror yо’nalishda oqadi va buni о’lchash asbobi kо’rsatadi. 

Ayrim  hollarda  ikkita  nuqtadagi  haroratlar  farqini  о’lchash 

zarurati  bо’ladi.  Bu  holatda  termojuftning  ishchi  kavshari 

nuqtalarning birida, bо’sh uchlari esa boshqa nuqtalarida joylashadi.  

Bunday 

tо’g‘ri 


chiziqli 

approksimasiya 

har 

qanday 


termojuftning  haroratlar  farqi  20—25  °C  dan  oshmagan  hol  uchun 

tо’g‘ri keladi. 




Download 417,17 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish