Тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш бош илмий методик маркази

II. 
Педагогик 
муносабатларни 
инсонпарварлаштириш 
ва 
демократлаштириш.
Талабаларга инсонпарварлик ёндашувига қуйидагилар 
киради: 
- педагогик муҳаббат, талабалар тақдирига қизиқиш билан қараш; 
- талабага юксак ишонч билан қараш; 
- ҳамкорлик, мулоқот маҳорати; 
- тўғридан-тўғри мажбурлашдан воз кечиш; 
- ижобий рағбатлантиришнинг муҳимлиги; 
- талаба шахсига таълим субъекти, фаоллик ва эркин танлаш соҳиби 
сифатидаги муносабат. 
Муносабатларни демократлаштириш деганда: 
- ўқитувчи ва талаба ҳуқуқларини тенглаштириш; 
- талабанинг эркин танлашга бўлган ҳуқуқи тушунилади. 
III. Замонавий шароитда тўғридан-тўғри мажбурлашдан натижа 
бермайдиган метод сифатида воз кечиш.
Мажбурлашсиз ўқитиш 
қуйидагилар билан тавсифланади: 
- мажбурловсиз, ишончга асосланган талабчанлик; 
- ўқитишга туғма қизиқишларни кўпайганлиги; 
- мажбурлашнинг ўрнини мувафаққиятга эришишга имкон берадиган 
истак билан алмаштириш; 
- талабаларни эркинлик ва ташаббускорликка қўйиб берилиши;
- жамоа орқали билвосита талабаларнинг қўлланилиши; 
- талабаларга уларнинг субъективлиги, ўз-ўзини намоён этиши, 
ижтимоийлашуви, маданий тенглашуви, ҳаётий ўз ўрнини белгилашига ёрдам 
кўрсатиш, педагогик қўллаб-қувватлаш. 
IV. Индивидуал ёндашувни янгича талқин этиш: 
- “ўқув фанидан талабага қараб бориш эмас, талабадан ўқув фанига 
бориш” тамойилининг бажарилиши; 

---

54 
- талабаларнинг қобилиятлари ва мавжуд имкониятларини ҳисобга олган 
ҳолда ўқитиш; 
- ўртача ўзлаштирувчи талабага йўналганликдан воз кечиш; 
- шахснинг энг яхши сифатларини излаш; 
- 
шахсни 
психологик-педагогик 
ташхис 
этиш 
(қизиқишлари, 
қобилиятлари, 
йўналганлиги, 
Мен-қонцепцияси, 
характери, 
фикрлаш 
жараёнларининг ўзига хослиги)нинг қўлланилиши; 
- шахснинг ўқув-тарбия жараёнидаги ўзига хосликларини ҳисобга олиш.