Tafakkurning univirsal mantiqiy shakllari

TAFAKKURNING UNIVIRSAL MANTIQIY SHAKLLARI

Reja

1. Tushunchaning umumiy tavsifi.

2. Tushunchaning mazmuni va xajmi, ularning uzaro alokasi.

3.Tushunchalarning turlari.

Tafakkur qilish yangilik yaratishga muhim omil hisoblanadi

Tushuncha

predmet va xodisalarning umumiy, muxim belgilarini aks ettiruvchi tafakkur shaklidir.

Belgilar deb

predmetlarni bir-biridan fark kiluvchi xamda ularning bir-biriga uxshashligini ifoda kiluvchi tomonlarga, xususiyatlarga aytiladi. Xar bir predmet olamdagi boshka predmetlar bilan (bevosita yoki bilvosita) alokada bulganligi uchun kup belgilarga ega. Ularning ba'zilari fakat bitta predmetga xos bulgan, uning individual, yakkalik belgilarini tashkil kilsa, boshkalari predmetning ma'lum bir guruxiga tegishli bulib, umumiy belgilar xisoblanadi.

Yakkalik belgilari

Alohida bitta predmetga xos bo’lgan belgilar hisoblanadi

Umumiy belgilar

Predmatlarning malum bir guruhiga tegishli bo’ladi.Masalan mehnat jamoasi,ishchi guruhlari

Muhim belgilar

Individual va umumiy belgilarning bazilari predmetning mavjud bo’lishi uchun zarur bo’lib,uning tabiyatini,mohiyatini ifodalaydi.Bu belgilar predmetning muhim belgilari hisoblanadi.

Nomuxim belgilar

predmetning moxiyatini tashkil kilmaydi. Ularning yukolishi bilan predmetning tabiati uzgarmaydi. Masalan, kaysi irkka, millatga, jinsga taallukli bulishi individning inson sifatida mavjud bulishi uchun muxim emas