Tafakkur buzilishlari

Simultan agnoziyasi

• Agnoziyaning yana bir murakkab turi bu simultan agnoziyadir. Bunda bemor narsalarni butunlay emas, balki ularning bo’lagini, bir qismini ko’radi, xolos. Agar bemorga aylana ichiga chizilgan kvadrat ko’rsatilsa, bemor yo kvadratni yoki aylanani ko’radi, ularning ikkalasini birga ko’rmaydi. Bemorlar uchun bitta so’zni o’qib, ikkinchisiga o’tish ham qiyin. Shuning uchun Balint (1909) ko’ruv agnoziyasining bu turini «nigohning ruhiy falaji» deb atagan, ba‘zi mutaxassislar bu holatni «okulomotor ataksiya» deb ham atashadi. Simultan agnoziyani aniqlash uchun bemordan geometrik figuralar bilan ishlash, matnni ko’chirish yoki yozishni talab qilib ko’rish kifoya . Bu bemorlarda ko’z olmasining to’la harakati saqlansada, ular narsalarni to’laligicha qabul qila olmaydi. Mutaxassislarning fikricha, buning sababi nigoh boshqarilishining buzilishidir. Bemorning nigohi boshqarilmaydigan bo’lib qoladi, uning ko’z olmasi beixtiyor harakatlar qilaveradi va oqibatda ko’z orqali ob‘ektni izlash, uning konturlarini yaratish buziladi. Simultan agnoziyaning sababi qilib, bosh miya po’stlog’ida joylashgan ko’ruv hujayralari faoliyatining pasayishi ko’rsatiladi, bu hujayralar faqat lokal qo’zg’alishlargagina qobiliyatlidir, deb taxmin qilinadi. Simultan agnoziya bosh miya ensa-tepa bo’lagining ikki tomonlama zararlanishida uchraydi. Bosh miyada o’sma, qon aylanishining o’tkir buzilishlari, ensa sohasining ikki tomonlama zararlanishlari shu sindromga olib keladi.