Tabiiy tolalar va matoga ishlov berish

Демак, селекция ютуғига берилган патент селекция ютуғининг янгилиги, унинг фарцли томонлари, бир хиллиги ва барцарорлигини, шунингдек патент эгасининг ушбу селекция ютугини номлаш, унга эгалик цилиш ва фойдаланиш ҳуқуқини тасдиқлайди.
Гувоҳнома эса гувоҳнома эгасининг фақат селекция ютуғини номлаш, унга эгалик қилиш, фойдаланиш ҳуқуқларини тасдиқлаб беради.
Кўрсатилган мутлақ ҳуқуқ шундан иборатки, муҳофазаланган селекция ютуғининг уруғлик, кўчат ёки зотчилик материаллари билан ишлашни истаган ҳар қандай шахс патент ёки гувоҳнома эгасидан қуйидаги ҳаракатлар учун рухсат олиттти шарт:

• 
  нав ва зотни ишлаб чиқариш ва кўпайтириш;
  
• 
  экиттт кондициясигача етказиш;
  
• 
  сотиттт учун таклиф этиттт;
  
• 
  сотиттт ва сотишнинг бошқа шакллари;
  
• 
  Узбекистон ҳудудидан олиб чиқиш ёки унинг ҳудудига олиб кириш;
  
• 
  юқорида санаб ўтилган мақсадларда сақлаш.
  

Патент ёки гувоҳноманинг амал қилиш муддати селекция ютуғи Давлат реестрида рўйхатга олинган санадан бошлаб йигирма йилни ташкил этади. Узум, ёғочли, манзарали, мевали дарахтлар ва ўрмон дарахти навлари, шунингдек уларнинг пайвандлари учун бу муддат йигирма беш йилни ташкил этади. Бунда патент ёки гувоҳноманинг амал қилиш муддати патент эгасининг илтимосига кўра узайтирилиши мумкин, лекин бу муддат ўн йилдан ошмаслиги керак.
Шуни қайд этиб ўтамизки, ўсимлик нави ёки ҳайвон зотини ўзининг ижодий меҳнати билан яратган (аницлаган ёки игилаб чиццан) жисмоний шахсгина шу ўсимлик нави ёки ҳайвон зотининг селекциячиси деб тан олинади.
Селекциячининг ўзи, унинг меросхўрлари, иш берувчи ёки бошқа қонуний меросхўрлар патент эгаси бўлиши мумкин.
Селекция ютуғига муҳофаза ҳужжати олиш учун селекциячи, иш берувчи ва бошқалар патент ёки гувоҳнома берилиши учун тегишли талабномани беришлари зарур. Талабнома Давлат патент идораси қошидаги Селекция ютуқлари бўйича агентликка топширилади.
Ҳар бир талабнома ўз ичига белгиланган шаклда патент ёки гувоҳнома берилиши сўралган талабнома; селекция ютуғини номлаш тўғрисидаги таклиф; нав, зотнинг тавсифи (техник анкета); намуналар суратлари; талабнома берувчи ўтказган нав ёки зотни синаш натижалари тўғрисидаги ҳужжатлар; шунингдек талабнома берувчининг селекция ютуғидан фойдаланилмаганлиги ва сотилмаганлиги ва унинг янгилик талабларига мувофиқлиги тўғрисидаги махсус декларациясини олади. Бундан ташқари, талабнома бериш, бошқа юридик ҳаракатларни амалга ошириш учун талабнома берувчи белгиланган миқдорда давлат божи тўлаши зарур.