Tabiiy tolalar

Iplarni tandalash va uzilishlar soni bo’yicha me’yorlar

Pryaja va iplarning tolaviy tarkibi		CHiziqli zichligi, teks		Tezlik, m/min						Uzilishlar
				tandalash				*3		*4		*5
				*1		*2
Tabiiy ipak va kimyoviy tolali pryaja va iplar
Kompleks viskoza iplari	-tekis eshimli		11,0-22,2		600		450		80		0,5-1		0,5-1
	-uzluksiz usulda shakllangan va pardozlangan		13,3		600		300		80		0,5-1		1,5
	-o’rta (muslin) va yuqori (krep) eshimli		11,0-16,6		-		250		80		-		1,5-2
	-yuqori eshimli (moskrep)		8,4-11,0		-		250		80		-		1,5-2
Kompleks kapron iplari	-tekis eshimli		3,3-29		400		400		60		1,5		2-3
	-o’rta eshimli (muslin)		3,3-6,7		400		300		60		1,5		2-3
Kapron monoiplari		1,67-3,3		-		500		60		-		2-3
Kompleks atsetat iplari	-tekis eshimli		8,4-16,6		500		400		60		2-3		0,6
	-o’rta eshimli (muslin)		11,0-16,6		-		300		60		-		0,6
Kompleks triatsetat iplari	-tekis eshimli		6,7-16,6		500		300		60		2,0		0,5-1
	-o’rta eshimli (muslin)		11,0-16,0		-		300		60		-		0,5-1
Kompleks poliefir iplari		8,6-29		-		400		50		-		2-3
Shelon		5x2; 5		-		350		50		-		5
Xom ipak	-qo’zg’almas o’ram		2,33-3,22		-		280		30		-		10-16
	-aylanuvchi o’ram		2,33-3,23		-		75		30		-		14-15
Viskoza ipi		20-2,5x2		600		-		-		2-3		-
Ipak ipi		5x2; 10x2		400		-		-		2-3		-
Sof sintetik va boshqa tolalar bilan aralash iplar		31x2-42x2		350		-		-		3-4		-
Lavsan-viskozali iplar		14,8-18,5		500		-		-		2-3		-
Paxta-lavsanli iplar		10x2-25x2
Paxta tolali iplar
Xom yakka iplar		7,5-10		500		-		-		3		-
		16,0-25		700		-		-		3		-
		29-50		800		-		-		3		-
		50 dan yuqori		600		-		-		3		-
		42 (33% pef)		800		-		-		3		-

Melanj iplar		18,5 (45% pef)		600		-		-		2,5		-
Pishitilgan xom iplar		16,0x2; 25x2 11,8x2(45% pef)		800 600		-		-		3		-
Paxta va poliefir tolali aralash xom iplar		25x2 25% pef 29x2 33% pef		700 800		-		-		3		-
Jun ipi
Qayta taralgan	Pishitilgan sof jun ipi		19x2-31x2		600		550		100		4-5		2
	YAkka sof jun ipi		22,0-25,0		400		-		-		6-8		-
	Pishitilgan aralash jun ipi		22x2-31x2; 22+16,6-31+16,6		600		550		100		3-6		2
Apparat	YAkka sof jun ipi		68-330		-		500		100		-		28-35
	YAkka aralash jun ipi		84-330		-		500		100		-		10-25
	Pishitilgan aralash jun ipi		84x2-125x2		-		500		100		-		20-30
Zig’ir tolali va ikkilamchi iplar
Quruq usulda yigirilgan	ikkilamchi iplar		280		200		-		70		50		-
	ikkilamchi iplar (kimyoviy tolalar bilan)		280		200		-		50		20-30		-
	Zig’ir tolali iplar		200-125		250		-		60		25-30		-
	Zig’ir tolali iplar (kim. tolalar bilan)		220-125		250		-		60		25-30		-
Ho„l usulda yigirilgan	ikkilamchi iplar		200-83		300		-		60		25-30		-
	ikkilamchi iplar (kimyoviy tolalar bilan)		200-83		250		-		50		25-30		-
	Zig’ir tolali iplar		165-118		300		-		60		20-25		-
	Zig’ir tolali iplar (kim. tolalar bilan) -yakka -pishitilgan		68-33,5 46x2-33,5x2		300 500		- -		50 50		15 13		- -

Izoh.
*1 – guruhlab tandalash usuli uchun
*2 - piltalab tandalash usuli uchun
*3 - qayta o„rab olish tezligi
*4- guruhlab tandalash usulida 1 mln.m ip uchun uzilishlar soni
*5- piltalab tandalash usulida 1 mln.m ip uchun uzilishlar soni

Tandalash jarayonida uskuna texnologik ko‘rsatkichlarining ip turi va chiziqli zichligiga mos ravishda taxtlanmaganligi, sifatsiz ip, tandalash hisobining notog‘ri bajarilganligi va ishchining malakasizligi nuqsonlar hosil bo‘lishiga olib keladi. Tandalash jarayonida quyidagi nuqsonlar bo‘lishi mumkin:

-tanda yoki to‘quv g‘altagida uzilgan ip uchining yo‘qolib qolishi - uzilgan ip uchining bog‘lanmay qolishi;
-uzilgan ip uchining qo‘shi ip uchiga bog‘lab qo‘yilganligi;
-g‘altakdagi uzuqlar;
-o‘ram shaklining noto‘g‘ri shakllanganligi;
-notekis o‘ram zichligi;
-o‘ram uzunligining noto‘g‘ri o‘lchanishi;
-ip uzuqlarini bartaraf qilishda tugunlarning ip diametridan bir necha baravar kattaligi va hokazo.
Tandalash jarayonidagi chiqindilar iplarning uzilishini bartaraf etish, yangi bobinalarni taxtlash vaqtida hosil bo‘ladi. Uzlukli tandalash usulida bobinadagi qoldiq iplar hisobiga ham chiqiqndi chiqishi kuzatiladi. Tandalash jarayonida chiqindilar tandalash usuli va tandalanayotgan ipning chiziqli zichligiga qarab, 0,12-0,15 % gacha bo‘lishi mumkin. Tandalash jarayonida chiqadigan chiqindilar quyidagi formula asosida hisoblanadi:
XULOSA