Tabiat bilan tanishtirish nazariyasi va mtodikasi

Model ko'rgazmali qurol sifatida.Tabiatshunoslik darslarida modellar ko'rinishidagi hajmli tasvirlar ham keng qo'llaniladi. Model narsa yoki qurilmaning barcha tafsilotlarini takrorlovchi. Ularga o'xshash hajmli tasvirdir. Modellaming idrokiy ahamiyati g'oyat katta, chunki ular sathli rasmlardan farq qilib, o'rganilayotgan narsa to'g'risida fazoviy tasavvur beradi.

Tabiatshunoslik bo'yicha dastur materiali o'zlashtirib olinishi uchun zarur bo'lgan modellami ikki guruhga ajratish mumkin:

Birinchi guruhga Yer yuzasi shakllarining: tog‘, tepalik, daryo vodiylari,daryo va uning irmoqlari, o'pirilish, jarlaming geografik modellari kiradi. Bu modellar, agar tasviri ifodalangan predmet ekskursiyada o'rganilgan bo'lsa, alohida ahamiyat kasb etadi.

Ikkinchi guruhga har xil qurilma va inshootlar: shaxta, domna pechi, suv va shamol harakatlantiruvchilari kabilaming modellari kiradi.

Tabiatshunoslik bo'yicha mashg‘ulotlarda qumdan, plastilindan yoki loydan yasalgan modellar qo'llaniladi, ular bolalarda hajmli hamda fazoviy tasavvurlar hosil qilishga yordam beradi. Bu, ayniqsa, obyektni tabiiy holda ko‘rsatish mumkin bo'lmagan taqdirda muhimdir. Modellar tabiat, tabiiy inshootlar to‘g‘risidagi tasawurlami mustahkamlash vositasi bo'lib xizmat qiladi. Modellashtirish bo‘yicha mashg‘ulotlarni sinf yoki geografiya maydonchasidagi tabiatshunoslik va mehnat darslarida o'tkazish mumkin. Ko’rgazmali metodlar bolalarni tabiat jismlariga bo’lgan qiziqishlarini yanada boyitadi. Ularda tasavvur qilish qobiliyatini oshiradi. Shuning uchun har tomonlama qulay va samarali metodlardan hisoblanadi.