T u r g u n b a y e V r I s k e L d I m u s a m a t o V ic h matematik analiz


 Teylor formulasi yordamida ekstremumga tekshirish



Download 7,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet127/172
Sana03.01.2022
Hajmi7,99 Mb.
#317111
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   172
Bog'liq
fayl 1117 20210526

4.3. Teylor formulasi yordamida ekstremumga tekshirish
8.24-teorema. 
Aytaylik,/(*,> funksiya xo nuqtaning biror (Xff-S;x0+S) atrofida 
J   (*)> /   (x)> •••.  f in>(x) (n>2) uzluksiz hosilalarga ega va
f  
(xo) 
=   j  
( x q )  
=...=  f {n~[)(x0) 
=0, 
f {n  (x0)^O bo'lsin.
U holda
1) Agar n juft va  J w (x0)< 0 bo'lsa,  funksiya x0 nuqtada lokal  maksimumga 
ega bo'ladi;
2) Agar и juft va f [n> (x0)>0 bo'lsa, funksiya xo nuqtada lokal minimumga ega 
bo'ladi;
3) Agar n toq bo'lsa, funksiya 
xq
 nuqtada ekstremumga ega bo'lmaydi.
Isbot. 
0  f(x)  funksiya  uchun  Lagranj  ko'rinishidagi  qoldiq  hadli  Teylor
formulasini yozamiz:
f(x)=f(x0)  +  /  (xo)(x-xo)  + 
f
 
(X0)(X-X
0
) 2 + ...

- — - - 7
 f"~l)(хо)(х-х0) п'1 +  — (bJ-(x-x0) n,  bu yerda 4^(xax).
(n  — 1)! 
n!
Teorema shartiga ko'ra  f  (x0)=   f ” (x0)= ...=  f ”~l)(xo)=0,  shu sababli
f(x) =f(xq) +  L — (± 2(x -x0)n.  yoki 
n!
f(xH ( xo) = 
(x - x 0) n 
(
1
)
n!
tenglik  o'rinli  bo'ladi.  Yana  teorema  shartiga  ko'ra  f {n> (x)  funksiya  x0  nuqtada 
uzluksiz. Shuning uchun uzluksiz funksiyaning lokal xossalariga ko‘ra xo nuqtaning 
shunday (xo-S,x0+&) atrofi topilib, bunda  / 1л) (x) funksiyaning ishorasi  f tn] 
( x q )
 
ning
ishorasi bilan bir hil bo'ladi. Aytaylik, xe (xo-S,xo+5) bo'lsin. U holda 
(xo-S,xo+S) 
bo'lishi ravshan. Endi quyidagi ikki holni qaraymiz.
1-hol. 
Aytaylik, n toq son bo'lsin. U holda (xo-S,xo+S) atrofda (1) tenglikning 
o'ng tomonidagi  <я  (ф  ko‘paytuvchining ishorasi / (я) 
(
xq
 
ning ishorasi bilan bir hil
202


boMadi, ikkinchi ko‘paytuvchi esax>Xo da(x-x0)'1 >0, x da (x-xo)n<0 boMadi, ya’ni 
(лг-jco)”  ifoda x0 nuqta  atrofida  ishorasini  o‘zgartiradi.  Bundan  esa (1)  tenglikning 
chap  tomoni,  ya’ni f(x)-f(x0)  ayirma ham x0 nuqta atrofida  ishorasini  o‘zgartirishi 
kelib chiqadi.
Shunday qilib, n toq son boMganda f(x) funksiya xo nuqtada ekstremumga ega 
boMmaydi.
2-hol.  Endi n juft son boMsin. U holda (1) tenglikning o‘ng tomoni ishorasini 
o‘zgartirmaydi,  uning ishorasi  /'" * (
xq
)  ning  ishorasi  bilan  bir hil  boMadi.  Bundan 
agar  /  (
xq
)<0  boMsa,  u  holda f(x)-f(xo)<0,  ya’ni f(x)  demak,  funksiya xo 
nuqtada maksimumga ega boMadi.  Agarda  f  ^ (xo)>0  boMsa,  u  holda f(x)-f(xo)>0, 
ya’ni f(x)>f(xp),  demak, funksiya xo nuqtada minimumga ega boMadi. ♦
8.25-misol. Ushbu y=xs-5x4-5 funksiyaning ekstremumlari topilsin.
Yechish.  Funksiyaning  kritik  nuqtalarini  topamiz.  Uning  uchun  funksiya 
hosilasini topamiz: у ’=5x4-20x3. Kritik nuqtalar faqat statsionar nuqtalardan iborat, 
shuning uchun 5x4-20x3=0 tenglamani yechamiz. Uning ildizlari x/=0, xf=4 boMadi.
Ikkinchi tartibli hosilani topamiz:  f "  (x)=20x3-60x2.
f  (4)>0  boMgani  uchun,  x=4  nuqtada  funksiya  minimum  qiymat  qabul 
qiladi: f(4)=-261. 
(0)=0 boMgani  uchun  uchinchi  tartibli hosilani  hisoblaymiz: 
^=60дг7-120д:,  f "  (0)=0, to‘rtinchi tartibli hosilani hisoblaymiz:  f (i)(x)=\20x- 
120,  f A>(0y=-\20<0  va n=4 juft  boMgani  uchun  3-teoremaga  ko‘ra jc=0  nuqtada 
funksiya maksimumga ega:/(0)=-5.

Download 7,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   172




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish