T oshkent moliya instituti

8. Moliya o’zining xarakterli belgilarini tushuntirib bering.

Moliyaning xarakterli belgilari quyidagilar:

* qiymatning tovar shaklidagi harakatiga bog’liq bo’lmasdan, aksincha, real pullarning harakatiga bog’liq bo’lgan, huquqiy normalar yoki biznesni yuritish etikasiga asoslangan munosabatlarning taqsimlash xarakterda ekanligi;

* pul mablag’lari harakatining, odatda, bir tomonlama yo’nalishga ega ekanligi;

* markazlashtirilgan va markazlashtirilmagan pul mablag’lari fondlarini yaratish.

9. Moliya kimlar (nimalar) o’rtasida vujudga keladigan pul munosabatlarini ifodalaydi?

Moliya quyidagilar sub’yektlar o’rtasida vujudga keladigan pul munosabatlarini ifodalaydi:

• 
  tovar-moddiy boyliklarni sotib olish, mahsulot va xizmatlarni realizatsiya qilish jarayonida korxonalar o’rtasida vujudga keladigan pul munosabatlari;
  
• 
  markazlashtirilgan pul mablag’lari fondlarini yara-tish va ularni taqsimlash borasida korxonalar va ularning yuqori organlari o’rtasida vujudga keladigan pul munosa-batlari;
  
• 
  byudjet tizimiga soliqlarni to’lash va xarajatlarni byudjetdan moliyalashtirish davomida korxona va davlat o’rtasida vujudga keladigan pul munosabatlari;
  
• 
  soliqlar va boshqa ixtiyoriy to’lovlarni to’lash jarayonida davlat va fuqarolar o’rtasida vujudga keladigan pul munosabatlari;
  
• 
  to’lovlarni amalga oshirish va resurslarni olish jarayonida korxonalar, fuqarolar va nobyudjet fondlari o’rtasida vujudga keladigan pul munosabatlari;
  
• 
  byudjet tizimining alohida bo’g’inlari o’rtasida vujudga keladigan pul munosabatlari;
  
• 
  sug’urta badallarini to’lash va zararlarni qoplash, sug’urta hodisasi ro’y bergan paytda aholi, korxonalar hamda mulkiy va shaxsiy sug’urta organlari o’rtasida vujudga keladigan pulmunosabatlari;
  
• 
  korxona fondlarining doimiy doiraviy aylanishiga xizmat qiluvchi pul munosabatlari.