T oshkent axborot texnologiyalari universiteti

 
 
Zanjirni tok manbaidan uzishda hosil bo‘ladigan o‘zinduksiya 
 
Katta induktivlikka ega bo‘lgan zanjirni tok manbaidan uzishda vujudga keladigan 
o‘zinduksiya hodisasini ko‘rib chiqamiz (
6 - rasm
). 
I
S
n
S
B
n
N










2
0





n
N

I
S
n
S
B
n
N










2
0



V
n
S
n
L




2
0
2
0





S
V



V
n
L


2
0







m
Gn
metr
Genri

---

O’QUV-USLUBIY MAJMUA FIZIKA 
––––––––––––––––––––––––––––––{ 206 }–––––––––––––––––––––––––––––– 
6 - rasm. Katta induktivli elektr zanjiri. 
K
kalit 
A
kontaktga ulanganda, zanjirdan miqdori Om qonuni bilan aniqlanadigan 
I
o
o‘zgarmas tok oqa boshlaydi. 
Induksiya chiziqlarini oshirish vaqtida halqa atrofida magnit maydonlari o’zgarishi 
sababli elektron yo’nalishini o’zgartiradi va o’zinduksiya hosil bo’ladi. 
t 
= 0 momentda kalitni tok manbaidan uzib,
V
kontaktga ulaymiz va yopiq zanjir 
hosil qilamiz. Tok o‘zgarib, kamaya boshlaydi, zanjirning induktivlik qismida o‘zinduksiya 
EYuK
hosil bo‘ladi va tokning kamayishiga qarshilik qilib, uni ma’lum vaqtgacha saqlab 
qolishga intiladi. Om qonuniga asosan:
yoki
, 
o‘zgaruvchilarni alohida guruhlasak 
dt
dI
L
IR
z
o



'

I
L
R
dt
dI



---