T o sh k e n t irrig a tsiy a va q ishloq xo‘ja L ig in I

Etika va ruhshunoslik. 
Qadimdayoq etikaning ruhshunoslik bi­
lan  aloqasi  alohida ahamiyatga  ega  bo‘lgan.  Zotan,  bu  ikkala fan 
kishilar  xatti-harakati,  fe’l-atvori  va  mayl-istaklarini  o‘rganadi. 
Lekin  bu  o‘rganish  ikki  xil  nuqtayi  nazardan  olib  boriladi:  ruh­
shunoslik  u  yoki  bu  xatti-harakat,  fe’l-atvor,  sababiy  asoslarning 
ruhiy tabiati va shakllanish shart-sharoitlarini ochib beradi,  etika 
esa  ruhshunoslik tadqiq  etgan  hodisalarning  axloqiy  ahamiyatini 
tushuntiradi.
Etika  va  sotsiologiya. 
Etikaning  sotsiologiya  bilan  aloqasi 
o‘ziga  xos.  Bu  ikkala  fan  inson  faoliyatini  boshqarishning  ijti­
moiy  murvatlaridan  bo‘lmish  axloqni  o‘rganadi.  Lekin  etikaning 
miqyosi  bu  borada  keng.  Ma’lumki,  sotsic logiya  insonlarning 
ommaviy  xatti-harakati  va  ularning  qonuniyatlarini  faqat  muay­
yan ijtimoiy tuzum  doirasidagina tadqiq etadi.  Etika esa,  o‘z mo-
271

---

hiyatiga  ko‘ra,  lozim  bo‘lganda,  muayyan  ijtimoiy  tuzum   yoki 
davr  doirasidan  chiqib,  inson  axloqining  yuksak  yutug‘i  sifatida 
kelgusi davrlar uchun ham tarixiy va axloqiy ahamiyat kasb  etgan 
shaxsiy,  istisnoli  xatti-harakatlarni hamda ularning  sababiy  asos- 
larini  o‘rganadi.