T me/tuit students chanel kompyuter tarmoqlari 1 Ma'ruza

t.me/tuit_students_chanel 
Fizik va texnik himoya vositalari tashkiliy choralardagi kamchiliklarni 
bartaraf etish uchun kerak. Bunda ular yovuz niyatli shaxs yo‘liga mustahkam 
to‘siq qo‘yadi va xodimlar va foydalanuvchilar tizimiga maksimal darajada 
tasodifiy zarar yetkazishni oldini oladi.
Himoyani ta’minlashning zamonaviy choralari o‘z ichiga quyidagilarni oladi: 
–
Kriptografiya:
bu texnologiya bir qator himoya xizmatlarini ta’minlaydi, 
jumladan, ma’lumotlarni jo‘natish va saqlash vaqtida shifrlash; 
–
Ruxsatni nazorat qilish:
maqsad, asosiy kompyuter yoki tarmoqdagi 
ma’lumotlarni kirishga ruxsat etilgan foydalanuvchilar tomonidan foydalanishni, 
tomosha qilishni yoki o‘zgartirishni chegaralashdan iborat;
–
Tizimning butunligi:
maqsad tizim va undagi ma’lumotlar asosiy vakil 
bo‘lmagan tomon yoki ruhsat etilmagan shaklda o‘zgartirilmasligi yoki 
buzilmasligini ta’minlashdan iborat; 
–
Audit, ro‘yxatdan o‘tkazish va monitoring:
tizim administratorlariga 
yovuz niyatli ta’sirlar vaqtida va undan keyin tarmoq jurnalini yig‘ish va tahlil 
qilishga yordam beradi. Ma’lumotlar tarmoqda qo‘llanilgan himoya strategiyasi 
samarasini baholashda qo‘llaniladi. 
–
Boshqaruv:
tizim admisintratorlariga ularning asosiy kompyuteri va 
tarmog‘idagi xavfsizlik parametrlarini tahlil qilish va sozlashda yordam beradi. 
Administrativ nazorat tarmoq faoliyati aniqligini tekshirish uchun va sozlash 
elementlarini ulash uchun ishlatilishi mumkin. 
Nazorat savollari 
 
1.
Tarmoq xavfsizligi tushunchasi? 
2.
Tarmoq xavfsizligiga qo‗yiladigan talablar nimalardan iborat? 
3.
Ma‘lumot uzatish tarmog‗i xavfsizlik modeliga tushuncha bering? 
4.
Tarmoq xavfsizligiga taxdidlar klassifikatsiyasi? 
5.
Tasodifiy taxdidlar sabablari? 
6.
Ataylab qilingan taxdid nima? 
7.
Tarmoq xavfsizligi qanday vazifalarni yechishi kerak? 
8.
Telekommunikatsiya tarmog‗ining asosiy qismlarini keltiring? 
9.
AXni asosiy tavsiflari nimalar xisoblanadi? 

---