T me/tuit students chanel kompyuter tarmoqlari 1 Ma'ruza

t.me/tuit_students_chanel 
Vaholanki, Microsoft Windows hujjatlarida OT foydalanuvchi ruxsatisiz 
yangilanishi mumkinligi ko‘rsatib o‘tilmagan. 2007-yil 14-sentabrda ommaviy 
axborot vositalari tomonidan ushbu fakt to‘g‘risida yangiliklar nashr etilganidan 
so‘ng, Microsoft foydalanuvchi ruxsatisiz Windows XP va Windows Vista 
operasion tizimlarining ijrochi fayllari Windows Update avtomatik yangilash tizimi 
orqali yuklab olinishini tan oldi.
AX tushunchasi ostida axborot munosabatlari sub’ektlariga, jumladan 
axborot egalari, foydalanuvchilari va ta’minlovchi infratuzilmaga tabiiy yoki sun’iy 
harakterdagi tasodifiy, qasddan amalga oshirilgan ta’sirlar orqali o‘nglab bo‘lmas 
zarar etkazishdan axborot va ta’minlovchi infratuzilmani muhofaza etish nazarda 
tutiladi.
Tarmoq xavfsizligi
tarmoq infratuzilmasi va uning tarkibida ishlovchi 
siyosatlarga nisbatan qo‘yiladigan talablar to‘plamidir. Mazkur siyosatlarga amal 
qilish tarmoq resurslarini ruxsatsiz kirishdan muhofaza etishni ta’minlaydi.
 
Tarmoq xavfsizligi tushunchasini tashkilotning axborot infratuzilmasini 
tashqi jinoyatchi (qoidabuzarlar)dan muhofaza etish sifatida tushunsak to‘g‘riroq 
bo‘ladi (autentifikatsiya, avtorizatsiya, tarmoq ekranlari, IDS/IPS, VPN va 
boshqalar yordamida), shuningdek tashkilot ichida hodimlar tomonidan yo‘l 
qo‘yilgan tasodifiy xatoliklarni yoki insayderlarning qasddan amalga oshirgan 
harakatlarini ham tushunamiz. 
Tarmoq xavfsizligi tarmoq ichida AX mexanizmlaridan odilona foydalanish 
darajasi (bundaylar identifikasiya va autentifikatsiya, ruxsat berishni boshqarish, 
protokollash va audit, kriptografiya, ekranlashtirish) sohasiga tahdid, axborotning 
butunligi va mavjudligi, konfidensialligini himoyalash mexanizmi bilan ta’minlash 
kabilar sifatida tushuniladi. 
Xavfsizlikka taxdid qiluvchilar ikki sinfga bo‘linadi: tasodifiy tahdidlar va 
qasddan sodir etiluvchi tahdidlar.
Tasodifiy tahdidlarning sabablari quyidagilar: 
–
uskunalarning ishlamay qolishi va rad etishlar; 
–
telekommunikatsiya liniyalaridagi shovqin va xatoliklar; 
–
xizmat ko‘rsatuvchi xodim va foydalanuvchilar tomonidan yo‘l qo‘yilgan 
xatolar; 

---