T k 1Kommunikativ

3.Yangi mavzu bayoni:17 daqiqa
Antropogen ta’sir ekoiogik omillar yig‘indisi bo`lib,uning asosida insonning xo‘jalik faoliyati yotadi.Antropogen omillarodamvauning xo‘jalik faoliyatiningo‘simlik,hayvon va boshqa tabiat komponentlariga ta’siri bilan bog‘liqomillar guruhidir. Yeming geologik qobiqlari-atmosfera,gidrosfera,litosferaning transport va sanoat chiqindilari bilan ifloslanishi kabilar kimyoviy antropogen omillarga kiradi.Fizik antropogen omillarga yadro energiyasidan foydalanish,inson faoliyati tufayli, masalan,transport vositalarining ortib borishi oqibatida shovqin kuchining ortishi kabilar misol bo`ladi.Biologik antropogen omillarga oziq-ovqat mahsulotlari,odam organizmi yashash muhiti va oziq manbayi bo`lishi mumkin bo`lgan bakteriyalar,parazithayvonlar kiradi. Ijtimoiy antropogen omillar odamlar jamoasi hamda ularning o‘zaro munosabatlari bilan belgilanadi. Inson o‘z ehtiyojlaridan kelib chiqib tabiatgatasir ko‘rsatibunio‘zgartirar ekan,o‘simliklar, hayvonlaming yashash muhitlari ham o‘zgaradi.Insonning tabiatga ta’siri bevosita va bilvosita bo`lishi mumkin. Insonning bevosita ta’siri to‘g‘ridan to‘g‘ri tirik organizmlarga qaratilganb`ladi. Insonning tabiatga ta’sir kuchi ortib borayotganligitabiatni muhofazaqilish choralarini ishlab chiqishni taqozo etadi.Insonning bilvosita ta’siri iqlim,landshaftlar,atmosfera va suv havzalarining fizik va kimyoviy ko‘rsatkichlari,tuproq, o‘simliklar vahayvonotdunyosini o‘zgartirish orqali amalga oshiriladi.
Bilvosita ta’sirda insontabiatning muayyan obyektigaemas,balkiboshqa obyektlarga ta’sir qiladi. Cho‘llami o‘zlashtirish,o‘rmonlami kesish,pichan o‘rish va mol boqish,suv, tuproq va havoni sanoat chiqindilari,zaharli kimyoviy moddalar,sanoat va maishiy chiqindilar bilan ifloslantirish kabi antropogen omillar tabiatga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.Yer yuzida ko‘plab hayvon turlari inson ishtirokisiz ham qirilib ketgan. Insonning o‘simlik va hayvonot dunyosiga kuchli ta’siri turlaming qirilish jarayonini tezlashtiradi.Insonning ekologik omil sifatida tabiatga ta’siri xilma-xil bo‘ladi.Inson madaniy o‘simlik navlari, hayvon zotlarini yaratish bilan bir qatorda sun’iyekosistemalar ham yaratadi,tabiiy ekosistemalami tubdan o‘zgartiradi.Bunday o‘zgarishlar ayrim turlaming ko‘payishi varivojlanishi uchun ijobiy, boshqalariga esa salbiy ta’sir etadi.