T azimov, U. E. Raxmatov organik olamning rivojlanishi va antropologiya (ii-qism)

Magistrlar bilimini sinash uchun savollar

1. 
   Akselratsiya atamasi qanday ma’noni anglatadi?
   
2. 
   Akselratsiya atamasini birinchi bo‘lib kim fanga kiritgan?
   
3. 
   Akselratsiyaning asosiy sabablarini tushuntiring.
   
4. 
   Akseleratsiya tushunchasi ostida.
   
5. 
   Akseleratsiya qaysi davrdan boshlanadi
   
6. 
   Akseleratsiya jarayoni shahar hamda qishloq aholisidagi farqni tushuntiring.
   
7. 
   Akseleratsiya jarayoni har - xil etnik guruhlarda ro‘y berishiga ta’rif bering.
   
8. 
   SNG davlatlaridagi akselratsiya jarayoniga ta’rif bering.
   

12§. Odamlar populyatsiyasi haqida tushuncha. Odamlar populyatsiyasining

barkarorligi

Tayanch iborlar va tushunchalar: populyatsiya,populyatsiya dinamikasi, populyatsiya barqarorligi, jamoa, odam ekosistemasi, ovchilik, polpulyatsiya zichligi, iqlim, relef, yuqori praleolit, tosh davri.

Odamlaming har bir uyushmasi tashqi muhitning har xil omillari ta’sirida paydo bo’ladigan keskin sharoitlarga moslanishga majbur. Organizm bilan tashqi muxitni o’zaro ta’siri populyatsiyalardagi individlar sonini belgilaydi. Bu ko’r- satkich odamlar uyushmasi qay darajada muxitning o’ziga tobe qilganligini ko’rsatadi.

Odam ekosistemasi ko’p jihatdan turli tumanligi har ril populyatsiyalarning sonidan kam bo’lmaydi. Harrison ma’lumotlariga ko’ra iqtisodiyot taraqqiyoti bilan odamlar zichligi o’rtasida bog’liqlik borligini ko’rsatadi.

Chunonchi yuqori paleolitda terib yeydiganlar bir kishi uchun 200 - 0.5 milya kvadrat maydon. Avstraliyaning tub aholisi uchun 29 milya, Olovli yer indeytslar uchun 8 milya maydon kerak bo’lgan. (Milya - dengizda 1852 metr, geografik milya 7420). Ovchilar va baliq ovlaydiganlar uchun 200 - 0.05 mil maydon kerak bo’lgan. Bir mil maydonda 20 kishi yashagan. Eskimoslar (Alyaska) bir odam uchun 30mil, mezolitda yashovchilar uchun 10 mil, qadimgi

Л

dehqonchilik bilan shug’ullanuvchilar uchun 0.05 - 1mil maydon kerak bo’lgan. Har qanday iqtisodiy gurux xilma - xil omillar ta’siri ostida bo’ladi. Populyatsiyadagi odamlar zichligi quyidagilarga:

1.