T a'lim sifatini baholash bo ‘ yicha xalqaro tadqiqotlarni

O‘z navbatida ushbu mashg‘ulotlarda qatnashib, bilim va 
ko‘nikmalarga ega bo‘lgan tinglovchilar umumta’lim maktab- 
larining tegishli fan o‘qituvchisi sifatida darslar orqali o‘tilayotgan 
mavzularni real hayotiy vaziyatlarga bog‘lagan holda tashkil etish 
yo‘lida tajriba orttirishi ko‘zda tutilgan. 

---

51
Mavzu
Jami 
soat
Mavzular
Amaliy
Mustaqil ish
1
Ta’lim siyosati. PІЅA, 
PIRLS, TIMSS, ЅTEAM 
haqida umimiy ma’lu-
mot
3
"Quyon zilzila 
haqida ogohlan-
tiradi" (Mashq 
daftari 4)
”Oyog‘i osmon-
da bo‘lgan sich-
qonlar” (Mashq 
daftari 2)
2
Baholash nazariyasi-
ning asoslari. Xalqaro 
va milliy baholash
3
"Gʻaroyib tun"(
-
Qoʻllanma PIRLS)
“Sariq devni 
minib” X. To`xta
-
boyev. 
3
PIRLS tadqiqotlari 
haqida umumiy 
ma’lumotlar PIRLS 
tadqiqotida oʻqish 
savodxonligi PIRLS
3
“Ozuqa izlab” 
(Axborotnoma-3)
“Bolalar ensiklo-
pediyasi-jonli 
tabiat” 
4
PIRLS tadqiqoti 
doirasidagi matnlarning 
topshiriqlarini baholash 
bo‘yicha tavsiya etilgan 
namunaviy yoʻriqnoma 
bilan ishlash
3
“Xaloskor delfin”,
( Axborotnoma 3)
“Kapalak 
qurtining chiroyli 
kapalakka 
aylanishi”
(Mashq daftari 8)
5
Oʻqish 
savodxonligining 
maqsadi. Matn. Matn 
turlari. Badiiy matnlar
3
“Marvarid” 
(Axborotnoma 3)
“Buzilmagan 
uya”, “G‘ayratiy” 
(O`qish kitobi
4-sinf)
6
Axborot matnlari. 
Axborot olish va undan 
foydalanish. 
3
“Kuchuk tarbiya-
lash” (Axborotno-
ma 3)
Chingiz 
Aytmatov 
«Jimjiloq»
Ertak. 4-sinf 
o’qish kitobi 
darsligi
Boshlang‘ich sinflar uchun oʻqish savodxonligi, matematika
 
va tabiiy fanlar
 
BOʻYICHA REJA VA MAVZU
Oʻqu
v 
mashgʻuloti
 
tartibi

---

52
7
PIRLS badiiy va 
axborot matnlarni 
oʻqish maqsadlarining 
tushunish jarayonlari (4 
ta tushunish jarayoni)
3
“Ulkan tish siri” 
(qoʻllanma PIRLS)
“Tanish izlar” 
Permyak 
Yevgeniy 
Andreevich
8
PIRLS tadqiqotida 
oʻqish savodxonligining 
darajalari
3
“Antarktida: 
Muzlik qit’asi”
(Mashq daftari-3)
‘‘Do‘stlik 
hikoyasi”
X. To‘xtaboyev. 
(O‘qish kitobi
4-sinf)
9
O‘quvchilarning 
o‘qish savodxonligini 
oshirishda bolalar 
adabiyotining o‘rni. 
3
“Fazoga sayr”
(Axborotnoma-3)
“Yer sayyorasi 
va koinot” 
10
TIMSS tadqiqotlari 
haqida umumiy 
ma’lumotlar
3
Matematikaning 
kognitiv sohalari.
Bilish kognitiv 
sohasi.
TIMSS 
topshiriqlari 
(Mashq daftari-3)
11
TIMSS xalqaro 
baholash dasturida 
matematik 
savodxonlikni baholash
3
Matematikaning 
kognitiv sohalari.
Qo‘llash kognitiv 
sohasi
TIMSS 
topshiriqlari 
(Mashq daftari-2)
12
TIMSS xalqaro 
tadqiqoti qamrov 
doiralari
3
Matematikaning 
kognitiv sohalari.
Mulohaza yuritish
kognitiv sohasi
TIMSS 
topshiriqlari 
(Mashq daftari-3)
13
TIMSS xalqaro 
tadqiqotlari tabiiy 
fanlar qamrov doiralari.
Mazmun sohalari
3
Tabiiy fanlar 
boʻyicha test 
topshiriqlari
Quyosh 
sistemasidagi 
sayyoralar
14
TIMSS xalqaro 
tadqiqotining tabiiy 
fanlar yoʻnalishi: 
kognitiv sohalar
Oʻquvchilarning 
tabiiy fanlar 
boʻyicha bilimini 
rivojlantirishda 
kreativ yondoshuv
“Nihollarning 
nolasi”
X. To‘xtaboyev
“Oʻrnini top”, 
“ma’lumotlar 
toʻplami”

---

53
15
Kitobxonlik madaniyati. 
Oilada kitobxonlik 
madaniyatini 
shakllantirish
3
“Chorining 
qobiliyati” 
(Qoʻllanma 
PIRLS)
“Chumchuq 
bola”
O‘.Usmonov .
16
Rivojlangan 
mamlakatlar tajribasi. 
Statistik ma’lumotlar
“Afrika 
karkidonlari va 
okspeker qushlari” 
(Qoʻllanma 
PIRLS)
“Internetdan 
samarali” 
foydalanish - 
davr talabi
17
Mediasavodxonlik. 
Oʻqish savodxonligini 
oshirishda internet 
manbaalari va axborot 
kommunikasiya 
texnologiyadan 
foydalanish
“Tikuvchi” 
(Axborotnoma-3)
Kasblarga oid 
matn ustida 
ishlash

---

54
Boshlang‘ich sinflar uchun oʻqish savodxonligi, matematika va 
tabiiy fanlar
 
 
boʻyicha
OʻQUV DASTUR
 
1. Ta’lim siyosati. PІЅA. PIRLS. TIMSS. ЅTEAM haqida umumiy 
ma’lumot. 3 soat
Ta’lim siyosati. Pedagogikada ijobiy oʻzgarishlar. Oʻqituvchi faoliyati 
bugungi talqinda. Metodologiya. Faol oʻqitish metodlari. PІЅA (Programme for 
International Student Assessment), PIRLS (Progress in International Reading 
Literacy Study), TIMSS (Trends in Mathematics and Science Study) xalqaro 
miqyosda oʻquvchilar bilimini baholash dasturida ishtirok etishga tayyorgarlik 
koʻrish. ЅTEAM (Science, Technology, Engineering, Art, Mathematics biologiya, 
kimyo, fizika, informatika, matematika, tasviriy san’at, musiqa) dasturi haqida 
umumiy ma’lumotlar. Xalqaro baholash dasturining umumiy tarkibi sifatida 
dalillarga asoslangan ishlanmalar.
Amaliy mashgʻulot:
Badiiy matn “Quyon zilzila haqida ogohlantiradi
”
Mustaqil ish:
“Oyog‘i osmonda bo‘lgan sichqonlar” 
 
2. Baholash nazariyasining asoslari. Xalqaro va milliy baholash. 
3 soat
Baholash maqsadlari. Baholash turlari. Baholash mezonlari. 
Oʻquvchilarning bilimi va qobiliyatini baholash. Oʻquvchilarning matematik, 
tabiiy va oʻqish savodxonligi, boʻyicha namunaviy topshiriqlar ustida ishlash. 
Oʻquvchilarga oʻzini oʻzi baholash va bahosini asoslashga oʻrgatish.
Amaliy mashgʻulot: 
“Gʻaroyib tun” 
Mustaqil ish:
“Sariq devni minib” X. To`xtaboyev
 
3. PIRLS tadqiqotlari haqida umumiy ma’lumotlar. PIRLS 
tadqiqotida oʻqish savodxonligi. PIRLS. 3 soat
PIRLS oʻquvchilarning oʻqish savodxonligini baholovchi xalqaro 
dasturning oʻz oldiga qoʻygan maqsad va vazifalari. Oʻqish savodxonligining 
ta’rifi. PIRLS tadqiqotida oʻqish savodxonligi. Boshlangʻich sinflarda oʻqish 
savodxonligini baholash. Tushunishni namoyon qilishdan oʻzlashtirilgan 
ma’lumotlarni qanday qilib yangi loyihalar va vaziyatlarda qoʻllay olish 
qobiliyatlarini namoyon qilishga qaratish. PIRLS – ma’lumotlarni raqamli 
baholash.

---

55
 
Amaliy mashgʻulot:
“Ozuqa izlab’’. 
Mustaqil ish:
“Bolalar ensiklopediyasi-jonli tabiat’’ kitobidan matn 
ustida ishlash.
4. PIRLS tadqiqoti doirasidagi matnlarning topshiriqlarini 
baholash boʻyicha tavsiya etilgan namunaviy yoʻriqnoma bilan ishlash. 
3 soat
PIRLS tadqiqotidagi savol turlari. Ochiq savollarni baholash mezoni. 
Bir ballik baholash mezoni. Ikki ballik savollarni baholash mezoni. Uch ballik 
savollarni baholash mezoni. Kodlash.
Amaliy mashgʻulot: 
badiiy matn “Xaloskor delfin’’ 
Mustaqil ish: 
“Kapalak qurtining chiroyli kapalakka aylanishi’’
 
5. Oʻqish savodxonligining maqsadi. Matn. Matn turlari. Badiiy 
matnlar. 3 soat
PIRLS tadqiqotlarida matn mazmunini anglash. Mantiqiy fikrlash. Matn 
va topshiriqlar va baholashning turli usullari. PIRLS yosh oʻquvchilarning sinfda 
va sinfdan tashqari oʻqishning ikkita keng qamrovli maqsadiga qaratilishi. 
Ma’lumot olish, ulardan foydalanish uchun oʻqish. Adabiyotni tushunish. Yosh 
oʻquvchilar uchun adabiyotda hali duch kelmagan vaziyatlar, xis-tuyg‘ularni 
oʻrganish imkoniyati.
Amaliy mashgʻulot:
badiiy matn “Marvarid”
Mustaqil ish: 
“Buzilmagan uya”, “G`ayratiy”
 
6. Axborot matnlari. Axborot olish va undan foydalanish. 3 soat
Axborot matnlarning maqsad va vazifalari. Axborot matnlarining asosiy 
vazifasi. Axborotni taqdim etish. Toʻgʻridan toʻgʻri ma’lumot berish. Biografik 
ma’lumotlar yoki vazifalarni bajarish bosqichlarini taqdim qilish. Muallifning 
subyektiv qarashlari. Axborot matn shakllari: ilmiy, tarixiy, geografik yoki 
ijtimoiy . 
Amaliy mashgʻulot: 
axborot matn. “Leonardo da Vinchi”
Mustaqil ish: 
Chingiz Aytmatov “Jimjiloq” matni ustida ishlash.