Suvda hamda quruqlikda yashovchilar sinfi amfibiyalar Tabiiy fanlar fakulteti 201- guruh talabasi Xudayqulova sarvinoz

Elka kamari – bu kurak va o’mrov suyaklaridan iborat bo’lib, bularda ko’krak qafasi yo’q shuning uchun to’sh suyagi umrtqa poonasi bilan birikmagan. Chanoq kamari – uch juft elementdan yonbosh quymich qov Yonbosh elementi (suyak) uzun bo’lib, proksimal uchi dumaza o’simtasidagi ko’ndalang o’simtaga birikadi distal uchlari esa bir-biriga qo’shilib, qo’ymich kosasi, ya’ni son suyagining boshchasi kelib birikadigan chuqurchani hosil qilishda ishtirok etadi. Qo’ymich kosa hosil qilishda uchala tos elementlarining ishtirok etishi barcha umrtqalilar uchun xosdir. Erkin oyoqlar skeleti – baqaning erkin oyoqlar skeleti umuman quruqda yashovchi barcha umrtqali hayvonlar uchun xarakterli bo’lgan tipik besh barmoqli oyoqlar kabi tuzilgandir.Baqaning oyoqlari skeleti sxemasi tubandagidek. Oldingi oyoq: elka – (elka suyagi) bilak (ikkita suyakdan bilak va tirsak) oyoq kafti, barmoq suyaklaridan iborat. Ketingi oyoq: Son-bitta (Son suyagi) boldir – ikkita (katta boldir, kichik boldir) oyoq kafti-uchta kenja bo’limdan: tovon kaft-barmoq.

Baqaning oldingi va orqa suyak kamarlari tuzilishi

Nerv sistemasi: ikkigaa) bosh miya b) orqa miya Bosh miya asosan oldingi miyaning ko’p takomil etganligi, yarim sharlarga ro’yrost ajralganligi va miyachaning ajralmay qolganligi. Bosh miyadan o’n juft bosh miya nervlari chiqadi. XII juft miya qutisidan tashqariga qolib ketadi, XI juft esa umuman rivojlanmagan. Baqada orqa miya nervlari o’n juft bo’ladi uch jufti oldingi oyoqni inervastiya qiluvchi elka nerv chigilini 4 jufti esa orqa oyoqlarini nerv bilan ta’minlovchi bel-dumaza chigilini hosil qiladi.

Hazm qilish organlari – baliqlar singari suvda ham quruqda ham yashovchilarda ham umumiy oiz, halqum bo’shlii, ichak yo’lining keng toraygan qismidangina iborat bo’lgan oshqozonga ochiluvchi katta qizil o’ngach bor. Oshqozon o’z navbatida chin ichakka aniq chegarasiz qo’shilib ketadi. Chin ichakka oldingi ichak o’rta ichakdan bilinar-bilinmas darajada chegaralashib turadi. Lekin (orqa) to’ri ichak juda yaxshi ochilib yopilib turadi, u keng bo’lib kloakaga ochiladi. Oiz bo’shliida so’lak bezlari bor. Ovqat hazm qilishda ko’z soqqalari ham qatnashadi. Tishlari oddiy suyakka birikkan konussimon shaklda bo’ladi va ovqatni ushlab turishda asosiy rol o’ynaydi. Tishlari eyilangan sari tushib o’rniga boshqasi chiqib turadi. Tili oiz bo’shliining tubida bo’lib, maxsus muskullardan iborat, tashqariga cho’zilib chiqa oladi. Ovqatni tortishi uchun xizmat qiladi. Tilni ustida doimo yopishqoq suyuqlik bo’ladi