Suv ostida sakson ming kilometr

1  XVIII  asrning  oxiri  va  XIX  asrning  boshlarida  olimlar  o ‘r-

 

tasidagi xato tushuncha.

6 -  J.Vem

161

---

emas,  balki  tayanch  nuqtasi  kerak  edi,  xolos.  Shu­

ning  uchun  ham  ular  toshlarda  ham,  qumda  ham, 

shag'alda  ham,  chig'anoqlar  ustida  ham birday tu- 

raveradi.  Bu  o'simliklar  ularni  o'rab  olgan  suvda 

o'sadi,  nafas  oladi va  ozuqa topadi.  Ko'pchiligining 

kichkinagina  yaproqlari  juda  g'alati  jimjimador 

shaklda  bo'ladi.  Bu  yaproqlarning  ranglari  ham 

pushti,  och  qizil,  yashil,  qo'ng'ir,  ko'kish-sariq  va 

jigarranglarning  uyg'unlashuvidan  iborat.  Men  bu 

yerda  «Nautilus»  kolleksiyasida  ko'rganlarimga 

yana  duch  keldim.  Endi  ularni  kolleksiyadagidek 

qotirilgan  holda  emas,  balki  hayotligicha  ko'rdim. 

Bular yoyib  qo'yilgan yelpig'ichga  o'xshash  suv to- 

vuslari,  to'q  qizil  seramiyalar,  laminariyalar,  tez 

o'sadigan  yosh  novdalar,  o‘n  besh  metr  baland- 

likda  gullaydigan  ipsimon  nereotsisteylar,  poyasi- 

ning  yuqori  qismi  yo'g'onlashib  boradigan  atseta- 

bulyariy  to'plari  va  gulsiz  boshqa  ko'pgina  dengiz 

o'simliklari  edi.  «Juda  g'alati  olam-da,  -   degan  edi 

bir  naturalist  suvosti  dunyosi  haqida,  -   bu yerning 

hayvonlari gullaydi, o'simliklari esa gulsiz!»

Kattaligi  jihatidan  iqlimi  o'rtacha  mintaqada- 

gi  daraxtlardan  qolishmaydigan  o'simliklar  ostida 

chinakam  gullarga  o'xshash butalar ustida,  ilon  izi 

jo'yaklarda  meandrinlar  gullab  yotgan  qator  zoo- 

fitlar,  sarg'ish va  oqish  tutqichlari  bo'lgan  yulduz- 

simon  kariofilliya  -   marjonlar  ko'zga  tashlanar  va 

nihoyat  shunga  o'xshash yerdagi  chorbogda baliq - 

pashshalar  kolibri1  to'dalari  singari  guldan  gulga 

uchib  yurar,  oyoqlarimiz  ostidan  esa  loyxo'raklar, 

sariq lepisakantlar uchar, xo'rozlar va monosentrlar 

gala-gala bo'lib ko'tarilardilar.

Kunduzi  soat  birga  yaqin  Nemo  dam  olishga