Surxondaryo viloyati Uzun tumanidagi 56-umumiy o’rta ta’lim maktabining Geografiya nani o’qituvchisi Mada

Surxondaryo viloyati Uzun tumanidagi 56-umumiy o’rta ta’lim maktabining Geografiya nani o’qituvchisi Mada

Surxondaryo viloyati Uzun tumanidagi 56-umumiy o’rta ta’lim maktabining ‘‘Geografiya ’’ fani o’qituvchisi Madaminov Bahromning ‘‘ Vaqt o’lchovi, soat mintaqalari, taqvimlar va geolagik vaqt hisobi ’’ mavzusida tayorlagan slaydi

Mavzu: Vaqt o’lchovi, soat mintaqalari, taqvimlar va geolagik vaqt hisobi Reja: 1.Vaqt o’lchovi haqida tushuncha 2.Mahalliy vaqt 3.Mintaqa vaqti 4.Taqvim (kalendar) 5.Geologik vaqt hisobi 6.Mavzuga doir masalalar yechish

Vaqt o’lchovi- Vaqt o’lchovi yerning o’z o’qi va quyosh atrofida aylanishiga qiyoslanadi. Shuning uchun yulduzlar vaqtlari va quyosh vaqtiga ajratilgan . Yulduzlar vaqtidan foyalanish noqulay chunki u kun bilan tunning almashinishiga to’g’ri kelmaydi. Shuning uchun quyosh vaqtidan foydalaniladi, quyosh vaqti yerning quyoshga nisbatan harakatiga qarab aniqlanadi

Mahalliy vaqt-Yer o’z o’qi atrofida g’arbdan sharqqa qarab bir kecha kunduzda bir marotaba aylanib chiqadi. Globusda bosh meridiandan boshlab har 150 dan meridianlar o’tkazilsa har bir meridian orasida 1 soat farq qiladi. Shimoli qutubdan janubiy qutubgacha bitta meridianda joylashgan nuqtalarda vaqt bir xil bo’ladi bu vaqt MAHALLIY VAQT deyiladi

Soat mintaqalari

O’zbekiston beshinchi soat mintaqasida joylashgan

Mintaqa vaqti-Xalqaro kelishuvga ko’ra, Yer yuzasi shartli ravishda 24 soat mintaqasiga bo’lingan (3600:24=150). Mintaqa doirasida shu mintaqaning o’rta qismidan o’tgan meridiyanning mahalliy vaqti qabul qilingan. Bir soat mintaqasidagi vaqt MINTAQA VAQTI deb ataladi

Taqvim (kalendar) debuzoq vaqt hisoblab boriladigan sana tizimiga aytiladi. Taqvimlar yer, quyosh,oy harakatiga bog’langan: Quyosh (Shamsiya), Oy (Qamariya) taqvimlari mavjud. Hozirgi kunda biz Grigoriy taqvimidan foydalanamiz

Geoxronologik jadval

Eon	Era	Davr	Dacom etgan vaqti	Tog’ hosil bo’lish bosqichi
Kiriptazoy (yopiq organik dunyosiz)	Arxey		1 mlyr yil
	Proterazoy		2 mlyr yil
Fanerazoy (ochiq organik dunyoli) 570 mln yil oldin	Paleozoy 330 mln yil	Kembriy	70 mln yil	1. Baykal
		Ordovik	60 mln yil
		Silur	30 mln yil
		Devon	70 mln yil	2.Kaledon
		Toshko’mir	55 mln yil	3.Gersin
		Perm	45 mln yil
	Mezozoy 173 mln yil	Trias	45 mln yil 58 mln yil 70 mln yil	4.Mezazoy
		Yura
		Bo’r
	Kaynazoy 68 mln yil	Paleogen	41 mln yil 24 mln yil 3 mln yil	5.Alp
		Neogen
		Antropogen

Mavzuga doir masalalar:

• 1. Samalyot Toshkentdan (5-soat mintaqasi) Parijga (1-soat mintaqasi) qarab Toshkent vaqti bilan 18:00 da uchib ketdi. Samalyot manziliga 3 soatda yetib borsaqo’nganida Parida soat nechi bo’ladi ?
• Javob:Toshkent-5 Parij-1 orasi 4 soat 18:00-4:00=14:00.
• 14:00+3:00=17:00
• 2.Toshkent (5 -soat mintaqasi) tush payti soat 12:00 bo’lganda. Parij (1-soat mintaqasi) va Tokio (9-soat mintaqasi) shaharlarida necha soat bo’ladi?
• Javob: Toshkent 12:00, Parij 8:00, Tokio 17:00

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT