Сунъий интеллект

Bilimni egallash bosqichlari

Ekspertdan bilimni olish va uni qulay shakldagi tuzilmaga keltirish Ekspert tizimqurishdagi eng muhim masalalardan biridir. Bugungi kunda bu masalani hal etishda mukammal avtomatlashgan vosita mavjud emas.

Bilimlar muhandisi oylab uni davom etadigan tizimli intervyular jarayonida ekspertdan oladi. Intervyu – shunchaki suhbat emas, ekspert ayni sohadagi muammoni qanday hal etishini kuzatish hamdir. Unga “eshitga fikrlar protokoli” yordam beradi. Jadvalda ekspertan bilimlarni olish metodlari berilgan.
Tajribali bilimlar muhandisi o`z gipotezalarini ekspert fikrlari asosida rivojlantiradi va ularni aniqligi hamda to`g`riligini tekshiradi. Bunda bilimlarni ekspertdan olishning bir necha bosqichlari mavjud:

1. Ish joyida kuzatish: ekspert o`z ish joyida masalani hal etadi, bilimlar muhandisi esa uni kuzatadi, passiv holatda. Bu unga muaamoning real qiyinchiligni taqdim etadi, keying muloqot imkoniyatlarini aniqlab beradi. Bu metod yetarlicha vaqt sarfi yoki kasbiy etikaga ega bo`lish kerakligi tufayli ko`p hollarda rad etiladi.

8 Jadval.

Uslub

Tafsif

-Ish joyida kuzatish -Masalani muhokama qilish Masalani tafsiflash Masala tahlili Tizimni sozlash Tizimni baholash Tizimni tekshirish

- Masalani yechish bosqichlarini bayonlashtirish -Masalahi hal etishda kerak bo`ladigan malumotlar, bilimlar turini va protseduralarni aniqlash Har bir javob kategoriyasi uchun prototip masalani ekspert tomonidan yozish - Fikrlar logikasiga tasir etish maqsadida ekspertga qator real masalalar berish - Intervyu jarayonida aniqlanga qoidalar yordamida yechish mumkin bo`lgan bir nechta masalalarni ekspertdan olish - Ekspert tizimni boshqarish strukturasi, qoidasini va ishlashini tekshirishni ekspertdan so`rash Ekspert tizimva ekspert tomonidan hal etilgan namunalarni boshqa ekspertlar baholashi uchun berish