Сунъий интеллект


Билимларни тавсифлаш моделлари



Download 0,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/41
Sana21.02.2022
Hajmi0,84 Mb.
#23149
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   41
Bog'liq
intelektual tizimlar haqida umumij malumot.

8.3. Билимларни тавсифлаш моделлари 
Хар хил предмет булимлари учун бир канча билимларни тавсифлаш 
моделлари мавжуд. Уларнинг купчилигини куйидаги синфларга ажратиш 
мумкин: 
- продукцион; 
- семантик тармоклар
- фреймлар; 
- формал мантикий моделлар. 
Продукцион модел. Ушбу модел коидаларга асосланган булиб, 
билимларни куйидагича куринишда тавсифлайди:
Агар (шарт), у холда (харакат). 
Бу ерда шарт деганда билимлар базасидан кидириш лозим булган куриниш 
асосида берилган бирор суз еки жумла, харакат деганда эса шартдаги жумла 
топилганда бажарилади. Ушбу шарт ва кадамлар бошка бирор кадам орасида, 
максадли, тизим ишини тугатувчи булиши мумкин. 
Продукцион моделни куллаганда билимлар базаси коидалар тупламидан 
иборат булади. Керакли коидани топувчи дастур эса чикариш машинаси 
дейилади. Купинча чикариш тугри (маълумотлардан максадни кидириш) еки 
тескари (максаддан уни тасдиклаш учун маълумотларга) булади. Маълумотлар 
бу - коидаларни базадан танловчи дастурни ишга туширишга асос булувчи 
бошлангич фактлардир. 
8.4. Семантик тармоклар 
Семантик термини - маъноли деган маънони англатади, семантика эса 
белгилар маъносини аникловчи, яъни символлар ва объектлар уртасидаги
богликликни аникловчи фандир. 
Семантик тармок бу йуналтирилган граф булиб, унинг учлари тушунча
ейлари эса тушунчалар уртасидаги муносабатлардир. 
Тушунчалар булиб абстракт ва конкрет объектлар ишлатилади, 
муносабатлар эса куйидаги богланишлардир: бу ("is"), кисмга эга ("hasrart"),.га 
тегишли ( ),"яхши куриш". 
Семантик тармокларнинг характерли томони - уларда куйидаги 3 хил 
муносабатлар булишидир: 
- синф - синф элементи; 
- хосса - киймат; 


22 
- синф элементи мисоли. 
Семантик тармокларнинг бир неча классификациясини келтириш мумкин. 
Масалан муносабатлар типлари сони буйича: 
- бир жинсли (муносабатнинг бир типига эса) 
- бир жинсли эмас (хар хил типли муносабатга эга). 
Муносабатлар типларига кура: 
- бинар (муносабат икки объектни боглайди ) 
- n арли (иккитадан ортик тушунчани богловчи махсус муносабатлар бор). 
Купинча семантик тармокларда куйидаги муносабатлар ишлатилади: 
- "кисм - бутун" типли богланиш ("синф - синф кисм", "элемент - туплам " 
ва хоказо) 
- функционал богланишлар (одатда "ишлаб чикариш", "таъсир килади" каби 
феъллар билан аникланади). 
- микдорий богланишлар (куп, кам, тенг...); 
- фазовий богланишлар (...дан узок, ...га якин, оркасида, остида, устида...). 
- вактли богланишлар (олдин, кейин, орасида...); 
- атрибутли богланишлар (хоссага эга, кийматга эга...); 
- мантикий богланишлар (ва, ёки, эмас) ва х.к. 
Семантик типдаги тармокда ечимни кидириш куйилган саволга мос 
келувчи, куйи тармокка мос, тармок фрагментини кидириш масаласига олиб 
келинади. 

Download 0,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish