G'iybatlarga chida,
Tuhmatga chida:
Sen bittasan, axir,
Yomg‘ olamda.
Men esa oshig'ing
sening eng g‘arib,
Tundan so‘z
qarz olib,
tongga tutguvchi.
Sening yoningda ham
seni axtarib,
Sening yoningda ham
Seni kutguvchi.
Ista
tiz cho‘kaman
hozir oldingda,
Sevdim,
sevganimdan
uyalmoq nechun?
Barcha farishtalar
sening qalbingda,
Ijarada turgan
qizlar men uchun!..
Biz baxtli bo'lamiz,
Xudo xohlasa.
Xudo xohlamasa,
Uchrasharmidik.
Savol va topshiriqlar
1. Muhammad Yusuf hayoti va ijodining e’tiborga loyiq jihatlari to‘g‘risida
gapirib bering.
2. Shoir adabiyot maydoniga kirganida unda qanday ruh hukm surardi?
Javobingizni bir-ikki adabiy misol bilan isbotlay olasizmi?
3. Shoirning
«Bizhalihammadan o ‘tamiz, qizim!..»
(«Madina» she’ridan)
degan orzusini qanday izohlaysiz? Mana shunday maqsadlarsiz shoir boMish
mumkinmi?
4. Muhammad Yusufning istiqlol yillaridagi ijodi to‘g‘risida mulohaza
yuriting. Uning she’rlari asosida aytiladigan qaysi qo‘shiqlami bilasiz?
5. «Mehr qolur» she’ridagi
« 0 ‘tar qancha yillar to ‘zoni,
Yulduzlar — k o ‘zyoshi samoni»
misralarida ifoda etilgan mazmunni va bu mazmun ifodasining badiiy
jihatlarini izohlang.
6. Mehr-u muhabbat qachon «
dunyoni tor aylaydi
»?
Kimlarga dunyo
tor ko‘rinadi?
7. «Yurtim, ado bo'I mas araionlaring bor» she’rida nima sababdan shoir
« 0 ‘tmishingni о У lab og‘riydi jonim»,
deydi? Hamma ham shoiming bu
so‘zlarini ayta oladimi?
8. Shoir nima uchun
«Fayzullodek mardi maydonlar»
qismatini
«bahor
ayyomlar»
va
«oy botgan yoqlarga termulib shomlar
» o‘ylaydi? Bunda
«bahor
ayyomi»
bilan
«oy botgan shorn
» qanday holat va kayfiyatning ifodasi?
9. Yurtning
«yulduzni yig‘Iatgan dostonIari»dan
xabardorm isiz? Bu yerda
gap faqat o‘zbek xalq og‘zaki ijodi namunalari ustida ketyaptimi yoki boshqa
mazmun ham borini?
10. Nega Cho‘lponning ko‘zlari
«jayrondek termulgan
»?
Shoir ijodida
shu misrani eslatuvchi boshqa she’r ham borligini bilasizmi?
11.
«Qurboning bo‘layin, ey onajonim»,
deganda shoir kimga murojaat
qilyapti? Shu murojaat she’rdagi m a’noga qanday qo‘shimcha m a’nolar
yuklaganini o‘ylang.
12. «Biz baxtU bo‘lamiz» she’rida link qahramon o‘z suyuklisiga qarata
«Rayhon hidlarini yo ‘Uarimga sep»,
deydi. Shu misrada nazarda tutilgan
hayotiy holatni so‘zlab bering.
13.
«Menga bir tabassum
hadya et, ey yor,
nur tomsin
lablaring
sohillaridan»
degan she’riy parchada qanday badiiy san’atlar qo‘llangan?
14. Muhammad Yusuf o‘z sevgilisini
«Kipriklari uzun kokillaridan ?»
deya ta ’riflaydi. Usmon Nosirning «Naxshon» dostonida esa
«Kiprigi
k o ‘ksiga soya solgan qiz»
degan ta’rif bor.
Ayting-chi, qay bir misra
go‘zalroq? Qanday bo‘lmasin, fikringizni isbotlab bering.
15.
«Tundan so ‘z
qarz olib,
tongga tutguvchi»
misralarida qanday manzara va kimning holati ifodalangan?
16. Muhammad Yusuf she’rlaridan ko‘ngUngizga eng yaqinini yod oling
va sinfdoshlaringiz oldida ifodali o‘qib bering.