Sud va huquqni muhofaza qilish organlari

huquqlarga
ega: 
- o‗ziga m urojaat qilgan barcha shaxslar uchun ushbu qonunda nazarda tutilgan harakatlarni 
amalga oshirish, notarial harakatlam i amalga oshirish joyi qonun hujjatlarida belgilab 
qo‗yilgan hollar bundan mustasno;
-b itim va arizalarning loyihalarini tuzish, hujjatlarning nusxalarini va ulardan ko‗chirmalarni 
tayyorlash, shuningdek, notarial harakatlarni amalga oshirilishiga doir masalalar yuzasidan 
tushuntirishlar berish;
-jism oniy va yuridik shaxslardan notarial harakatlarni amalga oshirish uchun zarur bo'lgan 
hujjatlar talab qilib olish.
Notarius quyidagi 
majburiyatiarga
ega:
-jism oniy va yuridik shaxslarga o‗z huquqlarini amalga oshirishda va qonuniy
manfaatlarini himoya qilishda ko‗maklashishi, ulaming huquq va majburiyatlarini tushuntirib 
berishi; 
-tomonlar taqdim etgan bitimlar loyihalarining mazmun mohiyati va ahamiyatini 
tushuntirishi, ushbu bitimlarmazmuni tom onlarning asi maqsadiga m os kelish-kelmasligini 
va qonun talablariga zid kelish-kelmasligini tekshirishi; 
-yuridikjihatdan bexabarlikjismoniy vayuridikshaxslar zarariga foydalanilmasligi uchun 
amalga oshirilayotgan notarial harakatlaming oqibatlari haqida ulami ogohlantirishi; 

---

 -qonun hujjatlariga moskelmaydigan notarial harakatlarni amalga oshirishni rad etishi; 
-notarial harakatlarni amalga oshirish vaqtida fuqarolar yokimansabdor shaxslar tomonidan 
qonunchilik buzilganligini aniqlagan taqdirda, zarur chora-tadbirlar ko‗rilishi uchun tegishli 
korxonalar, muassasalar. tashkilotlarga yoki prokuraturaga bu haqda xabar qilishi shart. 
106. Notarial idoralarida ishlovchi notariuslar notarial harakatlari turlari
. 
Hozirda notariatning bir necha turlari mavjud. U davlat notarial idoralari va notarial 
harakatlarni amalga oshirishga vakolatli bo(lgan m ansabdor shaxslardan, shuningdek, 
xususiy notarial faoliyat bilan shug‗ullanuvchi muassasalardan iborat. 
107. Huquqni muhofaza qilish faoliyati sifatidagi prokuror nazorati 
Prokuror nazorati deganda davlat nomidan maxsus vakolatga ega bo‗lgan mansabdor 
shaxslar - prokurorlar tomonidan qonun buzilish hollarini o‗z vaqtida aniqlash va bartaraf 
qilish, aybdor shaxslarni qonun bilan belgilangan tartibda javobgarlikka tortish bilan 
qonunlarning aniq va bir xilda bajarilishini ta‘minlashga qaratilgan faoliyati tushunilishi 
lozim. 
108. Prokuror nazoratini boshqa nazorat turlaridan farqlovchi belgilarni aytib bering. 
Bundan tashqari, prokuratura idoralarini boshqa davlat organlari, hatto boshqa huquqni m 
uhofaza qiluvchi organlardan qaysi sifatlari va belgilariga ko‗ra farqlanishini o'zida ifoda 
etadi1. Qonunshunos tomonidan belgilangan prinsiplarga prokuratura tom onidan rioya 
qilinishi unga o‗z oldiga qolyilgan davlatdagi qonunlarni aniq va bir xilda bajarilishini 
ta‘minlashni nazorat qilishdek vazifani muvaffaqiyatli tarzda amalga oshirishiga im kon 
beradi 
109. Prokuror jinoyat ishini sudda kurishdagi vakolotlari. 
Ishlar sudlarda ko‗rilayotganda ishtirok etayotgan prokurorningvakolatlari protsessual 
qonunlar bilan belgilanadi ( 0 ‗zbekiston Respublikasining «Prokuratura to4g‗risida»gi 
Qonuni 33-moddasi). O'zbekiston Respublikasi Fuqarolik protsessual kodeksining 46-
moddasiga muvofiq, prokuror boshqa shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini 
himoya qilish uchun sudga ariza bilan murojaat qilish huquqiga ega 
110. Prokuror nazorat yunalishlari va uning turlari. 
Prokuratura to‗g‗risida»gi qonun prokuratura faoliyatining butun yo'nalishlarini 
tortta 
prokurorlik nazorati tarm og‗iga ajratadi:
1. Qonunlar ijrosi ustidan nazorat. 

---

 2. Fuqaroning huquq va erkinliklariga rioya qilinishi ustidan nazorat. 3.Jinoyatchilikka 
qarshi kurashni amalga oshiruvchi idoralar tomonidan qonunlarga rioya qilinishi ustidan 
nazorat.
4. Ushlab turilganlarni, qamoqqa olinganlarni saqlash joylarida, jinoiy jazolarni vajinoyat-
huquqiy ta‘sirning boshqa choralarini ijro etish chog‗ida qonunlarga rioya etilishi ustidan 
nazoratqilish. 
111. Prokuror nazorat xujjatlari va uning turlari. 
Qonun buzilishining darajasi (xarakteri)ga qarab, prokuror tegishli prokuror nazorati hujjatini 
qabul qiladi. Protest, qaror, taqdimnoma, ariza va ogohlantiruv prokuror nazorati 
hujjatlaridir. 
112. Prokuror nazorat xujjati Protest. 
Qonunga zid boʼlgan hujjatga nisbatan protestni prokuror ana shu hujjatni qabul qilgan 
organga yoki yuqori turuvchi organga keltiradi. Mansabdor shaxsning noqonuniy qaroriga 
nisbatan ham xuddi shunday tartibda protest keltiriladi. 
Protest kelib tushgan vaqtdan boshlab oʼn kunlik muddatdan kechiktirmay koʼrib chiqilishi 
shart. Qonunbuzarlikni darhol bartaraf etish talab qilingan alohida hollarda prokuror 
protestni koʼrib chiqishning qisqartirilgan muddatini belgilashga haqli. Protestni koʼrib 
chiqish natijalari toʼgʼrisida uch kunlik muddat ichida prokurorga yozma ravishda maʼlum 
qilinadi 
113. Prokuror nazorat xujjati Taqdimnoma. 
Prokuror qonun buzilishi, uning kelib chiqish sabablari va bunga imkoniyat yaratib 
berayotgan shart-sharoitlarni bartaraf etish toʼgʼrisidagi taqdimnomani qonun buzilishini 
bartaraf etish vakolatlariga ega boʼlgan organga yoki mansabdor shaxsga kiritadi. 
114. Prokuror nazorat xujjati Qaror. 
Prokuror mansabdor shaxs yoki fuqaro tomonidan sodir etilgan qonun buzilishining 
xususiyatiga qarab jinoyat ishi, maʼmuriy yoki intizomiy javobgarlik toʼgʼrisida ish 
qoʼzgʼatish haqida qaror chiqaradi. Prokuror qonunda nazarda tutilgan boshqa hollarda ham 
qaror chiqaradi 
115. Prokuror nazorat xujjati Ariza. 
Prokuror fuqarolar, yuridik shaxslar va davlatning huquqlari hamda qonuniy manfaatlarini 
himoya qilish uchun sudga ariza bilan murojaat qilish huquqiga ega. 

---

Prokurorning arizasi sud tomonidan qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda koʼrib 
chiqiladi. 
Prokuror arizasidan davlat boji olinmaydi. 
116. Prokuror nazorat xujjati Ogoxlantiruv. 
Prokuror fuqarolarning qonun bilan qoʼriqlanadigan manfaatlariga, huquq va erkinliklariga, 
jamiyat hamda davlat manfaatlariga zarar yetkazishi mumkin boʼlgan gʼayriqonuniy xatti-
harakatlar tayyorlanayotganligi xususida ishonchli maʼlumotlar mavjud boʼlganda 
huquqbuzarlikning oldini olish maqsadida mansabdor shaxslar va fuqarolarni qonunning 
buzilishiga yoʼl qoʼymaslik haqida yozma ravishda ogohlantiradi hamda huquqbuzarlik sodir 
etganlik uchun javobgarlikni tushuntiradi 
117. Prokuratura faoliyati prinsiplari. 
Prokurorlar tomonidan o‗zlariga yuklatilgan vazifalarni amalga oshirish. prokuratura 
faoliyatini tashkil etish va faoliyat prinsiplariga nisbatan doimo bo‗ysunuvchan xarakterni 
o‗zida ifoda etadi. Qonunda mustahkamlangan prokuratura organlarini tashkil etishning va 
ular faoliyatining prinsiplari bevosita bir-biriga b o g ‗liq ham da o ‗zaro ajralm as 
hisoblanadi. Ulami bir-biridan ajratib bo‗lmaydi, balki. ulami kompleks birgalikda tushunish 
va hayotga tatbiq etish natijasidagina prokuror o‗z faoliyatini 0 ‗zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyasi va davlatning boshqa qonunlarida ko‗rsatilgan talablariga moslab amalga 
oshira oladi. 
118. Prokuratura faoliyati birlik prinsipi. 
Prokuratura organlarining birlik va markazlashganlik prinsipi prokuratura organlari 0 
‗zbekiston Respublikasi Bosh Prokurori rahbarlik qiladigan yagona markazlashgan tizimni 
tashkil etishi hamda quyi turuvchi prokurorlar yuqori turuvchi prokurorlarga va 0 ‗zbekiston 
Respublikasi Bosh prokuroriga bo‗ysunishi hamda hisobdorligi asosida faoliyat k o 
‗rsatishini bildiradi. 
119. Prokuratura faoliyati maruazlashgan prinsipi. 
Birlik va markazlashganlik prinsipiga asosan yuqori turuvchi prokuror quyi turuvchi 
prokurorga ko‗rsatmalar berishga yoxud uning har qanday, shu jumladan, protsessual 
qarorini o‗zgartirish yoki bekor qilishga haqlidir, shuningdek. u okz bo‗ysunuvidagi barcha 
prokurorlarning ishlari to‘g‗ri tashkil etilishi uchun to‗liq javobgardir 

---

120. Prokuratura faoliyati konuniylik prinsipi. 
Qonuniylik prinsipi 0 ‗zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 15-m oddasida 
belgilangan. U nga m uvofiq, 0 ‗zbekiston Respublikasida Konstitutsiyaningva 0 ‗zbekiston 
Respublikasi qonunlarining so‗zsiz ustuvorligi tan olinadi. Davlat, uning organlari, 
mansabdor shaxslar, jam oat birlashmalari, fuqarolar Konstitutsiya va qonunlarga muvofiq 
harakat qiladilar 
121. Prokuratura faoliyati oshkoralik prinsipi. 
Oshkoralik prinsipini hayotga tatbiq etib. prokurorlar fuqarolarda qonunlarga nisbatan 
hurmat, odob va axloq normalariga rioya qilish ruhini tarbiyalaydilar 
122. Prokuratura faoliyati mustakillik prinsipi. 
Mustaqillik prinsipi shuni bildiradiki, prokuratura organlari o‗z vakolatlarini har qanday 
davlat organlari Jam oat birlashmalari hamda mansabdor shaxslardan mustaqil ravishda, 
faqat 
qonunga 
bo‗ysungan 
holda 
amalga 
oshiradilar. 
Prokuratura 
organlariningfaoliyatigaaralashish ta‘qiqlanadi.
123. Uzbekiston Respublikasi Prokuratura organlari tizimi. 
O'zbekiston Respublikasi «Prokuratura to ‗g‗risida»gi Qonunining 10-moddasiga muvofiq 0 
‗zbekiston Respublikasi Bosh Prokuraturasi, Qoraqalpog‗iston Respublikasi prokuraturasi, 
viloyatlar va Toshkent shahar prokuraturalari, tumanlar va shaharlar prokuraturalari, viloyat 
prokuraturalariga tenglashtirilgan 0 ‗zbekiston Respublikasi harbiy prokuraturasi. 
O‗zbekiston Respublikasi Transport prokuraturasi, tuman prokuraturalariga tenglashtirilgan 
harbiy okruglar, hududiy harbiy, transport va ixtisoslashtirilgan prokuraturalar, 0 ‗zbekiston 
Respublikasi prokuraturasi huzuridagi Soliqqa va valutaga oid jinoyatlarga qarshi kurashish 
departamenti va uning joylardagi bolinmalari 0 ‗zbekiston Respublikasi prokuratura 
organlarining tizimini tashkil etadi. 
124.Qonun buzilishi holatiga nisbatan prokuror ta‘sir choralarining o‘ziga xos shakli 
nimadan iborat. 
Qonun buzilishi holati aniqlanadigan bo‗lsa. Bosh Prokuror ushbu qonun buzilish holatini 
bartaraf etishni avval taklif qilishi, unga bo‗ysunilmagan holatlarda esa «protest keltirishi va 
bu ishni to‗xtatishi» lozim edi. 
125. Prokuror qabul qilinayotgan qarorlar va harakatlarni maqsadga muvofiqligini nazorat 
qilish tartibi 
Qonun buzilishi aniqlangan taqdirda prokuror Qonunda va qonunchilikning boshqa 
hujjatlarida belgilangan choralarni ko‗rishga majburdir 

---

Qonun buzilishining darajasi (xarakteri)ga qarab, prokuror tegishli prokuror nazorati hujjatini 
qabul qiladi. Protest, qaror, taqdimnoma, ariza va ogohlantiruv prokuror nazorati hujjatlaridir 
126. Prokuratura organlarini vazifalari. 
Ushbu tarmoq bo‗yicha ham prokuror nazoratining okziga xos vazifalarimavjud. Prokuror 
o‗zzimmasigayuklangan vazifani bajara borib, fuqaroning huquq va erkinliklari buzilganligi 
to ‗g‗risidagi arizalar. sh ik o y a tla r ham da boshqa ma‘lumotlarni ko‗rib chiqadi va 
tekshiradi; arizachilarga ularning huquq va erkinliklarini himoya qilish tartibini tushuntiradi; 
fuqaroning huquq va erkinliklari buzilishining oldini olish va bartaraf etish, qonunni buzgan 
shaxslami javobgarlikka tortish hamda yetkazilgan zararni qoplash chora-tadbirlarini ko‗radi; 
127. Prokuratura faoliyatini tashkil etish prinsiplari. 
Prokuratura toʼgʼrisida»(yangi tahrirda)gi Qonunda belgilan¬ganidek, prokuratura 
organlarini tashkil etish va faoliyati asosiy printsiplari quyidagilardan iborat(«Prokuratura 
toʼgʼrisi¬da»gi Qonunning 5-moddasi)
• 
Birlik; 
• 
Markazlashganlik; 
• 
Qonuniylik; 
• 
Mustaqillik; 
• 
Oshkoralik; 
128. O‘zbekiston Respublikasi Prokuraturasi funksiyalari. 
d av lat siyosiy boshqarmasi faoliyati ustidan; ozodlikdan m ahrum etish jazolarini ijro etish 
joyiari va mehnat tuzatish muassasalarida faoliyatni lo‗g‗ri amalea oshirilayotganligini 
nazorat qilish; Oliy Sudga nisbatan prokuror nazorati funksiyasini amalga oshirish. 
129. O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori maqomi. 
O‗zbekiston Respublikasi Bosh Prokuraturasi Konstitutsiyaga (93-modda) muvofiq 0 
‗zbekiston Respublikasi Bosh Prokurori tomonidan boshqariladi va «Prokuratura 
to‗g‗risida»gi Qonunga (12-modda) muvofiq O ‗zbekiston Respublikasi Bosh Prokurori 0 
‗zbekiston Respublikasi Prezidenti tom onidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod 
etiladi. 0 ‗zbekiston Respublikasi Bosh Prokurori 0 ‗zbekiston Respublikasi Prezidenti 
tomonidan lavozimiga tayinlanadigan ham da lavozimidan ozod etiladigan birinchi o 
‗rinbosariga, 
o‗rinbosarlariga 
ega 
bo‗ladi. 
0 
‗zbekiston 
Respublikasi 
PrezidentiningO‗zbekiston www.ziyouz.com kutubxonasi Respublikasi Bosh Prokurori 
hamda uning o ‗rinbosarlarini lavozimiga tayinlash hamda iavozimidan ozod etish 

---

to‗g‗risidagi farm onlari 0 ‗zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati tomonidan 
tasdiqlanadi. 
130. Prokuratura organlari xodimlari uchun qo‘yiladigan talablar. 
Prokuratura organlaridagi lavozimlarga tayinlanadigan shaxslarga nisbatan qo‗yiladigan 
talablar 0 ‗zbekiston Respublikasining 2001 -yil 29-avgustdagi «Prokuratura to‗g‗risida»gi 
Qonunida belgilab berilgan. Qonun (43-modda) talablariga ko‗ra, oliy yuridik m a‘lumotga 
ega, zarur kasbiy fazilatlari bolgan, zimmalariga yuklanadigan xizmat vazifalarini bajarishga 
sog‗lig‗i imkon beradigan 0 ‗zbekiston Respublikasining fuqarolari prokuratura organlarida 
prokurorlar, tergovchilar va ish o‗rganuvchilar lavozimiga tayinlanadi. 
131. Prokuratura xodimlarini huquqiy, ijtimoiy va moddiy ta‘minoti. 
Prokuratura organlari xodimlarining ish haqi mansab maoshidan, darajali unvonlar (harbiy 
unvonlar), ko‗p yillik xizmat uchun to ‗lanadigan haqlardan iborat bo'ladi. Darajali 
unvonlarga (harbiy unvonlarga) ega bolgan prokuratura organlarining xodimlari belgilangan 
me‘yorlar bo‗yicha bepul xizmat kiyimi bilan ta‘minlanadi. Prokuratura organlari 
xodimlariga muddati o‗ttiz kalendar kunidan iborat haq to‗lanadigan yillik ta‘til beriladi. 0 ‗n 
besh yildan ortiq ish stajiga ega bo‗lgan prokuratura organlari xodimlariga besh kalendar 
kun, yigirma besh yildan ortiq ish stajiga ega bo‗lganlarga esa o‗n kalendar kun qo‗shimcha 
ta‘til beriladi. 
132. Prokuratura xodimlarini rag‘batlantirish va intizomiy javobgarlikka tortish. 
Prokuratura organlari xodimi o‗z xizmat vazifalarini bajarishi munosabati bilan kelgusida 
kasbiga doir faoliyat bilan shug‗ullanish imkoniyatini istisno etadigan darajada mayib boMib 
qolganida yoki uning sog‗lig‗iga boshqacha shikast yetkazilganida - uning oylik ish haqi 
yigirma besh karrasi miqdorida tolanadi Prokuratura organlari xodimi o‗z xizmat vazifalarini 
bajarishi munosabati bilan kelgusida kasbiga doir faoliyat bilan shug‗ullanish imkoniyatini 
istisno etadigan darajada mayib boMib qolganida yoki uning sog‗lig‗iga boshqacha shikast 
yetkazilganida - uning oylik ish haqi yigirma besh karrasi miqdorida tolanadi 
133. O‘zbekiston Respublikasi prokuraturasi hay‘ati tarkibi va vakolati. 
0‗zbekiston Respublikasi Bosh Prokuraturasida 0 ‗zbekiston Respublikasi Bosh Prokurori 
(rais), uningbirinchi o‗rinbosari, o‗rinbosarlari, Qoraqalpog‗iston Respublikasi prokurori, 
prokuratura organlarining boshqa xodimlaridan iborat tarkibda hay‘at tuziladi. Hay‘atning 
tarkibi 0 ‗zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tasdiqlanadi. 
134. O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori vakolotlari. 

---

0 ‗zbekiston Respublikasi Bosh Prokurori prokuratura organlari ustidan rahbarlikni olib 
boradi va ularning faoliyati ustidan nazoratni amalga oshiradi hamda juda ham keng