Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

(Олий хўжалик суди Раёсатининг 
2011 йил 25 августдаги 84-сонли қарори
билан тасдиқланган)

---

124
1.11.
 
МУЛК ИжАРАСИ ШАРТНОМАЛАРИДАН КЕЛИБ чИққАН 
НИзОЛАРНИ КЎРИШ БИЛАН БОғЛИқ СУД АМАЛИЁТИ 
(2009–2010 йиллар ва 2011 йилнинг биринчи ярми)
1. Тарафлар ўз ўрталаридаги дастлабки мажбуриятни 
бошқа нарсани ёки бошқача ижро этиш усулини назарда ту-
тувчи янги мажбурият билан алмаштириш (мажбуриятни ян-
гилаш) ҳақида келишиб олсалар, мажбурият бекор бўлади.
даъвогар «AMU POLVON SOHILI» Фх хўжалик судига му
-
рожаат қилиб, жавобгар «кўприкқурилиш» трестининг 67-
«кўприкқурилиш» отрядидан 12 688 000 сўм ижара ҳақи ва 
1 268 800 сўм пеня ундириб беришни сўраган.
биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори билан даъво 
рад этилган.
апелляция инстанцияси судининг қарори билан ҳал қилув 
қарори ўзгаришсиз қолдирилган.
кассация инстанцияси судининг қарори билан суд қарорлари 
ўзгаришсиз қолдирилган.
аниқланишича, тарафлар ўртасида 2005 йил 2 декабрда ту
-
зилган ижара шартномасига асосан даъвогар жавобгарга «то–18» 
русумли юк кўтармаси (погрузчик)ни 2006 йил 31 декабрга қадар 
ижарага берган.
ушбу шартноманинг 2.1-бандига мувофиқ, ижара ҳақи ойига 
2 537 600 сўм миқдорида белгиланган.
жавобгар ижарага берилган «то–18» русумли юк кўтармаси 
(погрузчик)дан фойдаланиб, 2005 йил декабрдан 2006 йил март 
ойигача бўлган давр учун ижара ҳақини тўлаб берган.
2006 йил 1 мартда тарафлар ўртасида «то–18» русумли юк 
кўтармаси (погрузчик)ни олди-сотди шартномаси имзоланиб, унда 
мазкур транспорт воситасининг баҳоси 18 000 000 сўм қилиб бел
-
гиланган. шартнома шартларига кўра, жавобгар – сотиб олувчи 
ушбу суммани тўлаб бериши, даъвогар – сотувчи эса жавобгарга 
кўрсатилган транспорт воситасини тегишли ҳужжатларни рас
-
мийлаштирган ҳолда топшириши лозим бўлган.
жавобгар олди-сотди шартномаси бўйича ўз зиммасига олган 
мажбуриятини бажариш мақсадида тўлов топшириқномаси би
-
лан даъвогарнинг ҳисоб рақамига 18 000 000 сўм пул маблағини 
ўтказиб берган.
Фк 347-моддасининг биринчи қисмига кўра, тарафлар ўз 
ўрталаридаги дастлабки мажбуриятни бошқа нарсани ёки бошқача 

---

125
ижро этиш усулини назарда тутувчи янги мажбурият билан ал
-
маштириш (мажбуриятни янгилаш) ҳақида келишиб олсалар, маж
-
бурият бекор бўлади.
шунинг учун судлар даъвогарнинг жавобгардан ижара ҳақини 
ундириш тўғрисидаги талабини рад этиш ҳақида хулосага келган.