Strategik menejment

 
 
7-rasm. Korxonaning ichki muhiti 
Korxonaning umumiy maqsad va vazifalari, strategiya va siyosati yuqori 
rahbariyat tomonidan aniqlanadi.
Moliyaviy 
xizmat 
Markеting
xizmati 
Rahbariyat 
Ilmiy ishlar 
xizmati 
Ishlab 
chiqarish 
Konstrukto
rlik ishlar 
xizmati 
Moddiy 
ta'minoti 
xizmati 
Tеxnika 
ta'minoti 
xizmati 
Buxgaltеriya 

---

30
Ta'minotchilar
- bu kelishilgan shartnomalarga ko‘ra firmani xom ashyo 
materiallari, jihozlar va texnik vositalar, komplektlovchi mahsulotlar, oziq-ovqat 
mahsulotlari va hokazolar bilan ta'minlab turuvchi korxonalar. Ular uch turga 
bo‘linadi: eksklyo‘ziv, qonun-qoidaga rioya qiladigan va chetki. Birinchilari - faqat 
mazkur firma bilan hamkorlik qiladilar, ikkinchilari - firmaga ham, uning 
raqiblariga ham xizmat qo‘rsatadilar, uchinchilari - faqat raqobatchilar bilan 
ishlaydilar. 
Tabiiyki, 
eksklyo‟ziv
ta'minotchilarga etarlicha katta hajmdagi faoliyat 
sohasiga ega bo‘lgan, bunday ta'minotchiga barqaror ishni ta'minlay olgan firma 
ega bo‘lishi mumkin. Qonun-qoidaga rioya qiladigan ta'minotchilarga kelganda 
esa, ular bilan yaqin munosabatlarni saqlab turish kerak, chunki ular firma haqida 
ham, uning raqiblari haqida ham boy axborot manbai bo‘lib maydonga chiqishi 
mumkin. 
Ta'minot tizimining tashkil etilishi jiddiy ravishda marketing jarayonlariga 
ta'sir ko‘rsatadi va resurslarning kamchiligi, tovar jo‘natishdagi o‘zilishlar, albatta, 
sotish hajmiga va pirovard korxonaning izzat obro‘iga ziyon keltirishi mumkin. 
Vositachilar
- mahsulotlarni sotish va siljitishda firmalarga yordam beruvchi 
bozor (kompaniya) sub'ektlari. Shu bilan bir qatorda ular firma haqida va o‘zlari 
haqida ma'lumot tarqatish bilan shug‘ullanadilar. Vositachilar savdo va transport 
tashkilotlari, reklama va marketing agentliklari, sotish bilan shug‘ullanuvchi 
firmalar va moliya tashkilotlari bo‘lishi mumkin. 
Savdo korxonalari, birinchidan, taqsimot kanallarini aniqlashda va, 
ikkinchidan, mijozlarni shakllantirishda ko‘maklashadilar. Moliya vositachilari 
sifatida banklar, kredit va sug‘o‘rta kompaniyalari va boshqa moliya bitimlarini 
tavakkalchilikdan sug‘o‘rtalash ishlarini olib boruvchi tashkilotlar bo‘lishi 
mumkin. Mijozlar bilan xushmuomala munosabatda bo‘lish uchun korxona 
zamonaviy ishlab chiqarish texnologiyasini qo‘llashdan tashqari yana marketing 
vositachilari bilan samarali hamkorlikda bo‘lishi shart. 
Raqiblar mazkur firma faoliyat yuritayotgan bozorlarda xuddi shunday 
mahsulotni ishlab chiqarib qatnashadigan korxonalar (kompaniyalar)dan iborat. 
Kurash haqqoniy yoki g‘irrom raqobat shartlari asosida amalga oshiriladi. Birinchi 
holda tannarxning pasayishi, mahsulot sifatining oshishi, firmaning obro‘ izzatini 
ko‘tarish, qo‘shimcha xizmatlar sektorini kengaytirish va zamonaviy 
marketingning boshqa usullari qo‘llanadi, ikkinchisida - demping, korruptsiya, 
shantaj, xom ashyodan, ish kuchidan, ta'minotchilardan mahrum qilish va hokazo. 
Rivojlangan mamlakatlarning ko‘pchiligida raqobatchilikni g‘irrom usullar bilan 
olib borish qonun tomonidan man etilgan.