Strategik marketing

5.5. Tovarning raqobatbardoshligini oshirish yo‘llari 
 
Hozirgi  kunda  raqobat  kurashida  ustunlik  bunday  raqobatda  emas,  balki 
baholardan  tashqari  raqobatdadir.  CHunki,  hozirgi  kunda  iste’molchilar  ko‘pincha 
mahsulotning bahosiga emas, balki birinchi navbatda (tovarning) foydali fazilatlariga 
ahamiyat berishadi va shu  fazilatlar  ma’qul kelsa, tovar  uchun ko‘proq pul to‘lashga 
ham tayyor bo‘ladilar. 
Marketing  izlanishlari  shuni  ko‘rsatadiki,  rivojlangan  mamlakatlarda  xaridor 
tovar  xarid  qilayotganda  birinchi  navbatda  uning  fazilatlari,  tashqi  ko‘rinishiga, 
dizayniga  ahamiyat  beradilar.  Shundan  keyin  tovarning  texnik  ko‘rsatkichlariga 
e’tibor  beradilar.  Shunday  ko‘rsatkichlar  ichida  narx-navo  6-7  o‘rinlarda  turadi. 
Lekin  bu  boy,  aholisining  turmush  darajasi  yuqori  bo‘lgan  davlatlariga  xos 
xususiyatdir.  Vaholanki,  O‘zbekiston  kabi  mamlakatlarda  baho  hozircha  xaridor 
uchun muhim ko‘rsatkich hisoblanadi. Buni albatta hisobga olish zarur.   
 

---

 
118 
 
 
Etuk  firmalar  baholardan  tashqari  raqobatda  quyidagi  narsalarga  ham  e’tibor 
beradilar va evaziga firmaning bir tekis rivojlanishiga erishadilar: 
•  tovarning texnik jihatdan yangiligi; 
•  tovarlarning yangidan-yangi ehtiyojlarni qondirish imkoniyatlari; 
•  o‘xshash  tovarlarga  nisbatan  ishlab  chiqarilayotgan  tovarning  chidamli, 
ishonchliligi, sifatining yuqorilik darajasi; 
•  tovarlarni  sotib  olgan  xaridorlarga  ko‘rsatiladigan  xizmatlarning  xilma-
xilligi; 
•  tovarlarning tejamliligi, ixcham, foydalanishdagi samarasi; 
•  Atrof-muhit uchun ekologik toza bo‘lishi va hokazolar. 
 
Raqobat stratеgiyasi 
 
Tannarxni 
pasaytirish 
 
Mahsulotlarni 
diffеrеnsi-
asiyalash 
 
 
Bozorni 
sеgmеntlash 
 
 
Yangilikni  
joriy etish 
 
Bozor ehtiyojiga 
o`z vaqtida ta'sir 
o`tkazish 
 
Mahsulot 
tannarxi  va 
narxining 
pastligi 
 
Mahsulotlarning 
bеtakrorligi 
(alohidaligi), ularni 
yuqori sifatliligi 
yoki alohida 
dizaynga egaligi 
 
Bozor 
sеgmеntida 
komplеks 
xizmat 
ko`rsatish 
 
Raqobatchilar 
bo`lmagan, 
yangi 
o`zlashtiril- 
magan bozor 
boshida ish 
olib borish 
 
Raqobatlarni vaqt 
oralig`ida mobil 
boshqaruv tizimi 
hisobiga ortda 
qoldirish 
 
Raqobatbardoshlikning asosiy ustunliklari