Statistika, ma’lumotlar va statistik fikrlash i-bob. Mundarija

1.4. Ma’lumotlar turlari

Siz bildingizki, statisitka – bu ma’lumotlar to’g’risida fan hisoblanib, ushbu ma’lumotlar tanlama(yoki bosh to’plam)da bir yoki bir necha ko’p o’zgaruvchan birliklarining miqdorini o’lchash orqali olingan. Barcha ma’lumotlar (va shu sababli, biz o’lchashimiz mumkin bo’lgan o’zgaruvchilar) ikkita asosiy turlaridan biri sifatida tasniflanishi mumkin: miqdoriy ma’lumotlar va sifat ma’lumotlar.

Miqdoriy ma’lumotlar – bu tabiiy raqamli shkalada o’lchalanadigan ma’lumotlardir.² Quyida miqdoriy ma’lumotlar bo’yicha misollar keltirilgan:
1. Chidamli plastikdan yasalgan 20 donadan iborat tanlanmadagi har bir mahsulot eriy boshlaydigan harorat (Tselsiy gradus darajasida);
2. 50 shtatlarning har birisidagi joriy ishsizlik darajasi (foiz hisobida o’lchanadi);
3. Yuridik fakultetiga qabul qilish uchun standartlashtirilgan va butun davlatda joriy qilingan huquq bo’yicha imtihonda 150ta abiturentdan iborat tanlanma natijalari;
4. 10 yillik davr ichida o’lim jazosiga hukm qilingandan har yili jazoga hukm etilgan qotillar soni.

Miqdoriy ma’lumotlar – bu raqamli shkalada qayd etilgan o’lchovlardir.

Aksincha, sifat ma’lumotlarni tabiiy raqamli shkalada o’lchanishi mumkin emas; ular faqat toifalarda tasniflanishi mumkin.³ (Shuning uchun ma’lumotlarning bu tipi toifali ma’lumotlar deb ham deyiladi) Sifat ma’lumotlar misollar tariqasida quyidagilar hisoblanadi:

1. Siyosiy partiyasi(demokratik, respublika yoki mustaqil)ga 50 saylovchilaridan iborat tanlanmasida har birining a’zoligi;