Statistik kuzatishning tashkiliy masalalari Reja

2.2. Statistik kuzatish shakllari Mamlakatimizda statistik kuzatish ikki shaklda:

• 
  statistik hisobotni taqdim etish;
  
• 
  maxsus uyushtirilgan statistik tekshirishlarni amalga oshirish yo`li bilan tashkil etiladi (6-chizma).
  

6-chizma. Statistik kuzatish shakllari

Statistik hisobot deyilganda Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi yoki uning mahalliy tashkilotlari hamda Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlangan, tegishli ko`rsatkichlarga ega bo`lgan, mustaqil balansda turuvchi barcha korxona, muassasa va tashkilotlar tomonidan belgilangan muddatlarda qonuniy tartibda uyushtiriluvchi, statistika va yuqori tashkilotlarga yuborilib turiladigan hisobot shakllari tushuniladi.
Hisobot statistik kuzatishning asosiy shakli bo`lib, u barcha korxonalar va tashkilotlar faoliyati haqidagi boshlang’ich haqqoniy ma`lumotlarni keng dasturda muttasil olib turish imkoniyatini yaratadi. Buxgalteriya va operativtexnika hisobi hujjatlarida qayd etilgan boshlang’ich hisob-kitob yozuvlari hisobot uchun ma`lumotlar manbai hisoblanadi.
Hisobot buxgalteriya hisoboti va statistik hisobotlarga bo`linadi. Buxgalteriya hisoboti buxgalteriya balansi va schetlaridagi ma`lumotlarni sharhlash va batafsil tekshirish uchun xizmat qiladi.
Statistik hisobotning asosiy vazifasi xalq xo`jaligini rivojlantirish bo`yicha ko`zlangan rejalarning bajarilishi ustidan nazorat olib borishdir. Har bir statistik hisobotda quyidagi uch turdagi ma`lumotlar keltiriladi:

• 
  joriy davrda haqiqatda erishilgan ko`rsatkichlar;
  
• 
  joriy davr rejalarida ko`zlangan topshiriqlar;
  
• 
  o`tgan (bazis) davrda haqiqatda erishilgan ko`rsatkichlar.
  

Har bir hisobot shakli quyidagi rekvizitlarni (unsurlarni) o`z ichiga oladi:

• 
  hisobotning nomi va raqami;
  
• 
  tasdiqlangan vaqti;
  
• 
  taqdim etiladigan manzili;
  
• 
  qaysi davr uchun tuzilayotganligi va qachon yuborilishi lozimligi;
  
• 
  hisobotni yuborayotgan tashkilotning manzili;
  
• 
  hisobot ma`lumotlari yoziladigan jadval maketi;
  
• 
  o`lchov birliklari;
  
• 
  korxona rahbarlarining imzosi va muhr bosilgan vaqt.
  

Bunday hisobotni har bir korxona, muassasa va tashkilot belgilangan muddatda tzib, statistika tashkilotlariga topshirishga majburdirlar. Bu tartibga rioya qilmaslik hisobot intizomini buzish demakdir.