Статистик кўрсаткичлар

ДИНАМИКА НИСБИЙ МИҚДОРЛАРИ ҲОДИСА ВА ЖАРАЁНЛАРНИНГ РИВОЖЛАНИШ СУРЪАТИНИ ХАРАКТЕРЛАЙДИ ВА ИККИ УСУЛ БИЛАН АНИҚЛАНАДИ: БАЗИС УСУЛИ – ҲАММА ДАРАЖАЛАР БИР (БАЗИС) ДАРАЖА БИЛАН ТАҚҚОСЛАНАДИ; ЗАНЖИРСИМОН УСУЛ – ТАҚҚОСЛАШ АСОСИ ҲАР БИР ТАҚҚОСЛАШДА ЎЗГАРАДИ.

Тузилма (структура) нисбий миқдорлари ўрганилаётган тўпламнинг таркибини характерлайди ва тўплам бўлаклари (элементлари)нинг умумий тўпламга нисбати билан аниқланади.

Тузилма (структура) нисбий миқдорлари ўрганилаётган тўпламнинг таркибини характерлайди ва тўплам бўлаклари (элементлари)нинг умумий тўпламга нисбати билан аниқланади.

Мисол. Сиз ўқиётган факультетда 375 та талаба мавжуд. Шулардан 175 таси қиз болалар, қолганлари (200) ўғил болалар.

Жами талабалар сони 100 фоизни ташкил қилади. Ўғил ва қиз болаларнинг умумий тўпламдаги ҳиссасини аниқлаш керак.

Координация нисбий миқдорлари тўпламдаги бўлакларнинг бир-бирига нисбати билан аниқланади ва бевосита ўзаро боғланган ҳамда қисман ўхшаш бўлган кўрсаткичларни типик жиҳатдан характерлайди. Масалан, шаҳар ва қишлоқ аҳолиси нисбати, аёллар ва эркаклар нисбати, истеъмол ва жамғарма фондлари нисбати ва ҳ.к.

Координация нисбий миқдорлари тўпламдаги бўлакларнинг бир-бирига нисбати билан аниқланади ва бевосита ўзаро боғланган ҳамда қисман ўхшаш бўлган кўрсаткичларни типик жиҳатдан характерлайди. Масалан, шаҳар ва қишлоқ аҳолиси нисбати, аёллар ва эркаклар нисбати, истеъмол ва жамғарма фондлари нисбати ва ҳ.к.

Мисол. Рестораннинг бир кунлик обороти 1160 минг сўм. Шундан 780 минг сўмга ўзида ишлаб чиқарилган маҳсулот сотилган, қолгани (380 минг сўм) сотиб олган товарларни сотиш бўйича оборот. Бу ердан:

Демак, ресторанда бир сўмлик сотиб олинган товарларни сотиш оборотига 2,05 сўмлик ўзида ишлаб чиқарган маҳсулотларни сотиш тўғри келаяпти. Бу дегани, ресторан асосан спиртли ичимликлар ва сигарет сотиш билан эмас, балки ўзида тайёрланган маҳсулотларни харидорларга сотиш билан шуғулланган.

Интенсивлик нисбий миқдорлари ҳодиса ва жараёнларнинг тарқалиш зичлигини, ёйилишини характерлайди.