Спортнинг жамиятда тутган ўрни ва ижтимоий-тарбиявий аҳамияти. Спортнинг ижтимоий функциялари

Тарбиявий функсия бир томондан спортчилар машқ ва мусобақавий фаолияти самарадорлигини оширади (спорт учун албатта), бошқа томондан ҳар томонлама ижтимоий фаол шахс тарбияланиши учун асос яратади. Аммо ўз-ўзидан исталган тарбиявий самарани таъминлаб бермайди. Спорт таъсири ҳам ижобий, ҳам салбий самарани таъминлайди. Спортнинг тарбиявий йўналиши биринчи навбатда жамиятнинг иқтисодий-ижтимоий ривожланишига боғлиқ. Бизнинг мамлакатимизда спортчилар билан ишлаш, асосан, баркамол шахс тарбияланиши консепсиясига асосланади.
Жисмоний фаолликни ошириш функсияси ижтимоий жиҳатдан етук фаолиятларга нисбатан тайёргарликка олиб келиб, инсоннинг ҳар томонлама ривожланиши, унинг жисмоний ва психологик имкониятларини ошириш, ҳаёт учун муҳим ҳаракат имкониятлари арсеналини ошириш, мураккаб шароитларда аниқлигини ошириш, ёш авлодни спорт ўзга фаолият турларига тайёрлаш имкониятини беради; жисмоний фаоллик ортиши – инсон саломатлигини ошириш, актив ҳордиқни таъминлаш, соғлом турмуш тарзини шакиллантириш, эстетик қарашлар шакилланиши демакдир.
Билимларни ошириш функсияси жисмоний ва руҳий оғир шароитда инсон организмининг максимал имкониятлари ўрганилиши учун модел сифатида спорт фаолиятининг қўлланилиши, инсон ўрганиш имкониятларини ошириш учун чексиз шароит яратиб беради.
Тинчликни кучайтириш функсияси мамлакатлар ва миллатлар орасида ўзаро бир-бирини тушуниш П. Кубертен томонидан спортга нисбатан айтилган қасида яхши изҳор этилган: “Сен халқлар орасида яхши, дўстона муносабатларни белгилайсан. О спорт! Сен тинчликсан!”.
Томоша функсияси катта миқдордаги инсонларнинг спорт мусобақалари, спортчиларнинг кўргазмавий чиқишларини томоша қилиш эҳтиёжини қондиради. Мазкур функсия вазифаларига инсонларни спортга жалб этиш, спорт соҳасида маърифий ишларни амалга ошириш, доимий равишда жисмоний машқларни бажаришга нисбатан қизиқиш уйғотиш, спорт билан шуғулланишни турмуш тарзига айлантириш, спорт томошаларини жамият манфаатларида қўллаш киради.
Иқтисодий функсия мамлакат ичида спорт ривожланишини таъминлаш учун моддий маблағлар билан таъминлаш ва ташқи иқтисодий алоқаларни ўрганишдир. Бизнинг мамлакатимизда маблағ манбаи сифатида спорт лотереяларидан, спорт тадбирларидан, саноат, нашриёт, илмий фаолиятдан, реклама хизматларидан, спортчилар чиқишларидан, мураббийлардан ҳамда ҳомийлардан олинган даромадлар хизмат қилади. Охирги йилларда бизнес қонунларига асосланган профессионал-тижорат спорти ривожланиши кузатилади.