Sportda bashorat qilish va modellashtirish

6.2. Sportda istiqbolli rejalashtirish muammolari.
Prognoz dolzarb rejalarni qarorlarini qabul qilishda doim zarurdir. Sportda prognozlashtirish kela-jakda bajariladigan vazifalarni hozirgi zamon boshqaruv qarorlari asosida qabul qiladi.
Musobaqa oldi tayyorgarlik bosqichi reja natijasini hisoblashi qisqa muddatli prognozda aniqlanadi. Sport-ning tayyorgarlik rejasida o‘tgan yilgi tadbirda qo‘llangan vosita va usullar bu yilda ham qo‘llaniladi.
Vaqt o‘tishi bilan sportda ham evolyusiya yuz beradi, ya’ni holatlari, darajasi, tuzilishi, xarakteri o‘zgarib ijtimoiy hayotga moslashadi. Sport rivojlanishida prognostikani tahlil qilish va o‘tkaziladigan tadbirni rejalashtirish juda muhimdir.
Sportdagi evolyusiyaga asoslangan holda, sport faoliyatining rivojlanishidagi muvaffaqiyatli boshqari-layotgan prognozlashtirishni ilmiy asoslangan variant-larini ishlab chiqishni taklif qiladi. Buning uchun reja tuzish, boshqaruv qarorini qabul qilish, uyushtirilgan tadbir o‘tkazish kerak.
Sport prognozi bu tavsiyanoma yoki tanlab olinadigan narsa emas, balki ko‘p variantli ilmiy asoslangan ob’ektiv bahodir. Sportchilar tayyorgarligini rejalashtirish mutaxassislar oldidagi muhim vazifalardan biridir va ular bunga javobgardirlar. Xuddi shu erda sportdagi prognozlashtirish va rejalashtirish munosabatlari aniq-lanib, sport faoliyatida natijali ishning variantlari tanlab olinadi. SHunday qilib rejalashtirish sport faoliyatida eng yaxshi yo‘llarni, tadbirlarni, vositalarni, metodlarni tanlabgina qolmasdan balki avvalgi va hozirgi vaqtda aniqlangan foydasiz yo‘nalishlarni chiqarib tashlaydi.
Sport kelajagidagi o‘zgarishlar sezilarli darajada rahbarlar faoliyatida bilinadi. Sport prognozi sport organlarida aniqlangan maqsad yo‘nalishlarini harakatlan-tiradi. Bu harakat hodisa va jarayonlarning prognozini o‘zgartiradi. I.V. Bestujev-Ladaning (1970) fikricha, «fenomen – prognoz siljishning paradoksi bo‘lsa kerak» degan edi. Boshqaruvning alohida funksiyalarida prognoz-lashtirishni ajratish kelajakdagi muammolarni tadqiq qilishda juda qulay.
Oldindan ko‘ra bilish amaliyotida sport faoliyatining natijalari faqat prognozlashtirish bilan chegaralanib qolmaydi. Boshqaruv elementlarining zanjiri prognozlash-tirishdan farq qilib, boshqaruv ob’ektiga aktiv ta’sir qiladi, ya’ni rejalashtirishda, programmalashtirishda, proektlashda, tashkil qilishda, tekshiruvda, korreksiya qilishda.