Sport va harakatli 0‘yinlar

251



6.25. «Tapur-to'pir qaldirg‘och»


Oyinga tayyorlanish. 0‘ym bolalarda sezgirlik, idrok qilish, eshitish qobiliyatlarini rivojlantiradi. Bo^£yi 8 metrli, eni 6 metrli to'rtburchak chiziladi. Qora rangdagi ro^£mol tayyorlanadi. 0‘yinboshi va o'yinni birinchi bo^£lib boshlovchi chek íashlash yo'li bilan belgilanadi. 0‘ynovchilar shu to'rtburchak ichida joylashadilar.

O‘yin tavsifi. 0^£yinboshi bolani bogiar ekan, deydi:

• 
  Oyoqning tagida taxta, qarasang ko‘zingga qum paxta.
  

0‘ynovchining peshonasiga chertilayotganda o‘yinboshi shun-

day deydi:

• 
  Oq ekan, sho\r ekan, oppog^£i shu ekan, chert peshonasiga so‘ngra borib joyingga tur!
  

Ko'zi bog^£langan o'ynovchi chertib ketganni qidirayotganda, bolalar baravar qo'llarini (yerga, taxtaga, tizzasiga) urgan holda xo‘r bo‘lib aytadilar:

• 
  Tapur-to^£pir qaldirg‘och, tanlanganingni olib qoch!
  
• 
  Bu yoqqa kel, kelaqol, angushlang menda.
  
• 
  Dovdiraysan har qachon,
  
• 
  Chertgan kimdir bilmaysan,
  
• 
  Ajab bo‘pti, xo‘p bo‘pti.
  
• 
  Ko‘zingni och, kixn chertdi?
  
• 
  Topolmading sen, shu yerda qolgin.
  
• 
  Tapir-to‘pir qaldiig^£och,
  
• 
  Eshigingni tezroq och.
  
• 
  Mehmonni kutib ol! — deb turadilar. U ko‘zi bog‘langan holda atrofdagilami tutishga harakat qiladi. Bolalar esa «Men bundaman» so'zlarini aytadilar, qo'llari bilan turtib ketadilar. Yoki: u bolalaming oldiga keüb, o‘tdimi? Duk-duk! — deb o‘ynovchilami ushlashga harakat qiladi.
  

Ushlangan bolalaming ko‘zi bog‘lanadi, endi ular joy alma- shadüar.

O ‘yin qoidalari. 1. Chertilgandan so‘ng, yuqoridagi so‘zlar aytilishi shart. 2. So'zlar aytilib tugashi bilan o^£ynovchilar ko^£zi bog'langan qo^£llari bilan tutishga haqlidirlar. 3. Ko‘zi bog^£lan-


252





ganning qo‘li tegishi bilan o‘ynovchi tutilgan hisoblanib, ular joy almashadilar. 4. To‘rtburchak ichidagi o^£ynovchilar doimo hara- katda bo‘lib, undan chiqib ketish man qilinadi. 0‘yin 2—4-sinf o^£quvchilarida zo‘r qiziqish uyg^£otadi.

O yinning pedagogik ahamiyati. 0‘yin bolalarda sezgirlik, idrok qilish, eshitish va qabul qilish, chidamkorlik, kuch, tezkorlik, qayishqoqlikni rivojlantirishga yordam beradi. 0‘yinning o^£ziga xos harakati sekin va aniq yurishdir.

26.