Sport va harakatli 0‘yinlar

Chavandoz

Oyinga tayyorlanish. Har bir sinfdan 10—12 o‘yinchidan guruh tuziladi. Guruhlar uchun 7—9 m kattalikda to'rtburchaklar


238





chiziladi. ímkoniyat bo'lsa voleybol maydonchasidan ham foyda- lanish mumkin. Har bir guruh o‘z navbatida ikkitadan jamoaga bolinadi. Ular o‘zlariga nom qo‘yishadi. Faraz qilaylik «Lochin» va «Zafar» jamoalari. «Lochin» jamoasi o‘yinchilari to‘rtbur- chakning o‘ng va chap tomonidan chiziq tashqarisida, to'rtburchak ichkarisiga qaragan holda yonma-yon saflanadilar. Qur’a tashlash usuli bilan «Zafar» o‘yinchilari to‘rtburchak ichiga tushadilar va ulaming vazifasi erkin harakat qilib yurishdan iborat.

O yin tavsifi. O'qituvchining ishorasi bilan «Lochin» jamoa- sining o‘yinchisi bir ovog‘ini tizzadan, chap qo‘lini esa tirsakdan bukib orqaga qo‘yib, to'rtburchak ichiga kiradi. Uning vazifasi bir oyoqda sakrab yurib, uning qo‘li bilan «Zafar» o‘yinchilarini ushlashdir, ya’ni kafti-panjasi bilan begona o‘yinchining biror joyiga tegsa bas. Shu vaqtning o'zidayoq «Zafar»ning o‘yinchisi to‘rtburchakdan chiqib, belgilangan joyga borib turadi. «Lochin» jamoasining o‘yinchisi esa navbatidagi o‘yinchini ushlashi 15—20 sekundgacha davom etadi.

Buning uchun «Lochin» jamoasining qolgan o‘yinchilari bir xil maqomda 1 dan 20 gacha ovoz chiqarib sanaydilar. Shu vaqt ichida «Zafar»ning necha o‘yinchisi ushlanganligi hisoblanib chiqiladi. Keyingi safar «Zafar» jamoasi to‘rtburchakdan tashqariga chiqadi.

Pedagogik ahamiyat. 0‘yin sezgirlikni, chaqqonlikni va kuchni rivojlantirishga yordam beradi. Shuningdek, o‘yinda maqsadga eiishish uchun intihshni, o‘zinüig va o‘rtoqlarining kuchini ijobiy baholash qobiliyatini rivojlantiradi. 0‘yinni o‘ziga xos harakati bir oyoqda yugurish, qarshilik ko'rsatish va kurashishdir. 0‘yin dam ohsh bilan almashib olib boriladi.

10. 
    Izvoshchilar
    

0‘yinga tayyorlanish. Bu o‘yin maydonchada yoki zalda o'tkaziladi. 0‘yin bo‘ladigan joy chiziqlar yoki qandaydir buyumlar bilan chegaralab qo‘yiladi. O'ynovchilar to‘rt kishidan bo^£lib guruhlarga bo‘linadilar.


239





Har bir guruhda bir «izvoshchi» bo‘ladi. Hararaa «ot»lar maydonchaning bir tomoniga, ya’ni «otxona»ga to'planadilar. Izvoshchilar boshqa tomonda turadilar.

O ‘yinning tavsifi. 0‘qituvchi izvoshchilami otxonaga yuboradi. Ular otlamiuchta-uchtadan izvosh aravaga «qo‘shadilar» va ketma- ket bo‘lib aylana bo'ylab turadilar. 0‘qituvchi «Otlar, marsh!» — deb signal bergandan keyin hamma uch otli izvoshlar bir maromda yurib aylana boshlaydilar. «Izvoshlar. tarqal!» — deb signal berilishi bilan uchlik otlar har tomonga, izvoshchilar esa maydonchada oldindan belgilab qo‘yilgan joyga yuguradilar. «Izvoshchilar, otlar qo'shilsin!» — degan signal berilgandan keyin izvoshchilar o‘z otlarini ushlash va otxonaga olib kelish uchun harakat qiladilar. O^lz otlarini eng oldin ushlagan izvoshchilar chaqqon izvoshchi hisoblanadilar. Eng oxirida qo‘lga tushgan otlar eng yaxshi otlar qatoriga kiradi.

O ‘yinning qoidalari. 1. Izvoshchilar otlami o‘qituvchi signal bergandan keyingina ushlashi lozim, aks holda, otlar ushlangan hisoblanmaydi.

Pedagogik ahamiyati. 0‘yinda bolalarda tezkorlik harakat reaksiyasini, tez yugurishni rivojlantiradi. 0‘ynovchilar birga- lashib harakat qilishga o‘rganadilar. 0‘yin o‘zini dadil his qilishni, jasurlikni, o‘zini tuta bilish malakalarini rivojlan- tirishga yordam beradi. 0‘yinning o‘ziga xosligi harakatli tez yugurish.

11. 
    «Juftmi-toq» o‘yini