Sport va harakatli 0‘yinlar

257



6.34. «Oshíq» o‘yini


O y inga tayyorlanish. Bu o‘yin sport zali yoki maydonchada o‘tkazilishi mumkin. 0‘yin boshlanishidan oldin dastro‘molchaga bironta tennis koptogidan kattaroq — oshiq tosh va hokazo narsani tugib, uni maydonga uloqtirishdan oldin o‘ynovchilaiga ataladigan sovrin e’lon qilinadi.

Oyinning tavsifi. Boshlovchi maydon yoki zalning bir chek- kasida saflanib tuigan o‘yinchilarga tugunchani ko‘rsatib uloqtiradi. 0‘yin ishtirokchilari otilgan narsani qanday bo‘lmasin, bosh- lovchining qo‘liga o‘z qo‘li bilan olib kelib berishi shart. 0‘yin qatnashchilari narsani olib kelayotgan o'yinchidan tortib olishga harakat qiladi.

0‘yinning pedagogik ahamiyati. Bu o‘yin bolalar diqqat- e’tiboiini, sezgirlik va uloqtirish malakalariní tarbiyalaydi. 0‘yin bolalarni to‘g‘ri koordinatsiyasi, harakat tezligi va aniq nishonga uloqtirishni rivojlantiradi. 0‘yinning o‘ziga xos harakati — yapaloq toshni nishonga otish.

35. 
    «Bo’sh o‘rin» o‘yini
    

Boshqaruvchi o‘yinchidan boshqa hamma o‘yinchilar bir-biri- dan bir qadam oraliqda aylana hosil qilib turadilar. Boshqaruvchi aylana atrofida yura turib o‘yinchilardan birini asta turtadi va bu tomonga qarab yuguradi. Qo‘l tekkan o‘yinchi esa qarama-qarshi tomonga yugurib, tezroq o‘z o‘mini, ya’ni bo‘sh turgan joyni egallab olishga harakat qiladi.

Aylana atrofiga yugurib kelib, bo‘sh joyni birinchí egallab oigan o‘yinchi o‘sha yerda turib qoladi. Yetib kela olmagan o‘yinchi boshqaruvchi bo‘lib qoladi. 0‘yin yana davom ettiríladi. Yugurish musobaqasini oyoqda sakrash bilan ham almashtirish mumkin.

35. 
    «Ikki ayoz» o‘yini
    

Maydonchaning hamma tomonlari chegarasidan 3—4 qadam ichkarida ana shu tomonlarga parallel qilib bittadan chiziq o‘tka- ziladi. Atrofi chiziqlar bilan ajratilgan joy «uy» bo‘ladi. Onaboshi


258





qilib tayinlangan ikkita boladan boshqa hamma o‘yinchi!ar chiziq- lardan binning orqasiga — uyga joylashadi. Onaboshilar maydon- chaning o‘rtasida turadi.

Rahbarning ko‘rsatmasiga binoan onaboshilar baland ovoz bilan:

Og‘a-ini navqiron,

Ikki ayoz qahramon.

Men qizil burun — ayoz,

Men ko‘m-ko‘k burun ayoz.

Bormi jur’at etuvchi,

Yo ‘l-safarga chiquvchi

deydilar.

Bolalar bir ovozdan:

Do‘qni pisand qilmaymiz,

Sovuqdan hech qo‘rqmaymiz! —

deb javob beradilar. Shundan keyin bolalar maydonchaning qarshi tomoniga yugurib o‘tadilar.

Onaboshilar — ayozlar yugurib o‘tayotganlami quvib yetib, ulaiga qo‘l tegizadilar. Ayozlaming qo‘li tekkan o'yinchilar qattiq sovuqda qotib qolgan singari to‘xtab qoladilar. Qolganlari chiziq orqasidagi uyga to‘planadilar. Rahbar ushlangan o‘yinchilami aniqlab boradi.

Undan keyin o‘yinchilar xuddi shu tartibda maydonchaning bir tomonidan ikkinchi tomoniga bir necha marta yugurib o'tadilar. Ammo ular har safar yugurib o‘tishlarida o‘zlarining ushlagan o‘rtoqlariga qo‘l tegizib, ularni qutqarib boradilar. Qutqarilgan o‘yinchilar qolgan bolalar bilan birga orqasiga qochadilar.

Bir oz vaqt o‘tgach, boshqa ikkita ayoz tayinlanadi. Yugurib o'tayotganlardan ko‘pchiligini to‘xtata oigan onaboshilar g‘olib chiqqan hisoblanadilar. Ayozlar bir marta ham ushlay olmagan yoki boshqalariga nisbatan kanaroq ushlagan o'yinchilar yutqazgan hisoblanadilar.